Key takeaways

• De Nederlandse regering onderzoekt of uitgeprocedeerde asielzoekers uit Afrikaanse landen naar Oeganda kunnen worden gestuurd.
• Minister Reinette Klever verklaarde dat haar collega, minister Marjolein Faber, het plan aan het ontwikkelen is en de Oegandese regering heeft laten weten er open voor te staan, maar vraagt wel om financiële compensatie.
• Er is bezorgdheid geuit over de uitdagende omstandigheden in Oegandese vluchtelingenkampen, met mogelijke gevaren voor LGBT-personen in Oeganda, waaronder zware straffen.

De Nederlandse regering, een coalitie met extreemrechtse partijen, onderzoekt de mogelijkheid om uitgeprocedeerde asielzoekers uit Afrikaanse landen naar Oeganda te sturen. Dit voorstel, dat nog in een vroeg stadium verkeert, werd aangekondigd door minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Reinette Klever tijdens een bezoek aan Oeganda. Klever verklaarde dat haar collega, minister van Migratie en Asiel Marjolein Faber, bezig is met de ontwikkeling van het plan en dat de Oegandese regering heeft aangegeven hiervoor open te staan, maar wel om financiële compensatie heeft gevraagd.

Hoe het plan zou werken

Het voorgestelde plan houdt in dat asielzoekers uit Afrikaanse landen, die in Nederland al uitgeprocedeerd asiel hebben gekregen, worden overgeplaatst. Ze zouden worden ondergebracht in Oeganda voordat ze worden teruggestuurd naar hun land van herkomst. Minister Klever benadrukte dat de Nederlandse regering migratie wil beteugelen en ervoor wil zorgen dat mensen die geen legale gronden hebben om in Nederland te blijven, terugkeren naar hun land van herkomst.

Zorgen en kritiek

Oeganda vangt momenteel meer dan 1,5 miljoen vluchtelingen op, voornamelijk uit Zuid-Soedan en de Democratische Republiek Congo, volgens het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken. De omstandigheden in de Oegandese vluchtelingenkampen worden echter als uitdagend beschreven, met zorgen over onvoldoende voedsel en water. Daarnaast heeft het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken gewaarschuwd voor mogelijke gevaren voor LGBT-personen in Oeganda, waaronder de mogelijkheid van zware straffen, waaronder de doodstraf.

Reactie regering

De details over de vraag of uitgezette asielzoekers vluchtelingen zouden worden in bestaande Ugandese kampen blijven onduidelijk. De extreem-rechtse partij van Geert Wilders, een belangrijk lid van de regeringscoalitie, heeft het plan verwelkomd, omdat het het aantal asielzoekers in Nederland zou kunnen verminderen. Terwijl een andere regeringspartner, Diederik Boomsma van de Christendemocratische partij NSC, openstond voor het concept van “terugkeercentra” buiten de Europese Unie, benadrukte hij dat de steun zou afhangen van het handhaven van de mensenrechten van asielzoekers, waarbij hij de minder goede reputatie van Oeganda in dit opzicht erkende.

Oppositie en resterende vragen

De standpunten van de overige twee coalitiepartners zijn niet bekend gemaakt. De BBB, een boerenpartij met een minderheidspositie, heeft zich op het gebied van migratie vaak aangesloten bij de PVV van Wilders. De VVD-liberalen hebben verklaard pas commentaar te zullen geven nadat een formeel voorstel aan het parlement is voorgelegd.

Oppositiepartijen hebben zich zeer kritisch uitgelaten over het plan. Jesse Klaver, vertegenwoordiger van de Groene Partij GroenLinks, karakteriseerde het als een “afleidingsmanoeuvre” van de Nederlandse regering, met het argument dat de focus zou moeten liggen op het aanpakken van echte problemen zoals woningnood en toegankelijkheid van de gezondheidszorg in plaats van het nastreven van dergelijk beleid. Hij drong er bij de extreemrechtse ministers op aan om zich bezig te houden met echte politieke oplossingen, zoals het sluiten van overeenkomsten met de landen van herkomst van burgers. Progressieve mensen binnen D66 hebben het plan bestempeld als “symbolisch” en “onwerkbaar”, waarbij ze erop wezen dat soortgelijke initiatieven in Denemarken en het Verenigd Koninkrijk niet effectief zijn gebleken bij het overbrengen van mensen naar Afrika.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!