Een commissie van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden heeft woensdag een vernietigend rapport uitgebracht over de ontwikkeling van de 737 MAX-toestellen van Boeing.

Niet alleen de Amerikaanse vliegtuigbouwer krijgt ervan langs, ook de Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA moet het ontgelden. ‘Boeing faalde in het ontwerp en de ontwikkeling van de MAX en de FAA faalde in het toezicht op Boeing en de certificering van het toestel’, luidt de conclusie.

Het rapport van 250 pagina’s is tot stand gekomen na een 18 maanden durend onderzoek door de commissie Transport en Infrastructuur. Het is gebaseerd op onder meer hoorzittingen met meer dan twintig getuigen, ongeveer 600.000 pagina’s aan documenten van onder meer Boeing en de FAA, informatie aangereikt door klokkenluiders en interviews met tientallen huidige en voormalige werknemers.

‘Ontsnapt aan toezicht’

‘Ons rapport brengt verontrustende onthullingen naar buiten over hoe Boeing – onder druk om te concurreren met Europese concurrent Airbus en om winsten af te leveren voor Wall Street – ontsnapte aan toezicht door de FAA, vitale informatie achterhield voor piloten, en uiteindelijk vliegtuigen in dienst stelde die 346 onschuldige mensen doodden’, vat commissievoorzitter Peter DeFazio in een persbericht samen. ‘Wat vooral woede opwekt, is hoe Boeing en de FAA met de openbare veiligheid hebben gegokt in de kritieke periode tussen de twee crashes.’

De 737 MAX was het best verkopende vliegtuig van Boeing, totdat eind 2018 en begin 2019 twee toestellen kort na elkaar neerstortten. Dat kwam door problemen met het besturingssysteem, en meer bepaald het veiligheidssysteem MCAS, dat moest verzekeren dat het vliegtuig niet te steil steeg.

Opeenstapeling

Maar volgens de commissie waren de ongelukken niet het gevolg van een enkele fout. ‘Ze waren de afschuwelijke opeenstapeling van een reeks foutieve technische aannames door ingenieurs van Boeing, een gebrek aan transparantie aan de kant van het bestuur van Boeing, en zwaar onvoldoende toezicht door de FAA.’

Wat MCAS betreft, beschuldigen de onderzoekers Boeing ervan ‘cruciale informatie’ voor de FAA te hebben achtergehouden. En vele piloten waren niet eens op de hoogte van het bestaan van MCAS, luidt het. Zo stond er niks over in de handleiding voor de bemanningsleden. Maar Boeing ging er wel van uit dat de piloten zouden kunnen ingrijpen als er iets mee misging.

‘Veranderingen doorgevoerd’

In een voorlopig rapport, gepubliceerd in maart, had de commissie al zwaar uitgehaald naar Boeing en de FAA. Ze sprak toen van een ‘fundamenteel gebrekkig en onveilig’ vliegtuig. Boeing zegt in een verklaring dat het als bedrijf ‘harde lessen’ heeft getrokken uit de ongelukken en fouten die zijn gemaakt. ‘We hebben fundamentele veranderingen in ons bedrijf doorgevoerd en blijven zoeken naar manieren om te verbeteren.’

De FAA geeft aan samen te gaan werken met de volksvertegenwoordigers ‘om verbeteringen te implementeren die in het rapport zijn aangekaart’. Ook zegt de luchtvaartautoriteit gefocust te zijn op ‘het bevorderen van de algehele luchtvaartveiligheid door onze organisatie, processen en cultuur te verbeteren.’

De 737 MAX-vliegtuigen staan als sinds de tweede crash in maart vorig jaar wereldwijd aan de grond. Boeing werkt met de autoriteiten aan de toestemming om het model weer te laten vliegen. De Europese luchtvaartautoriteit EASA voerde vorige week nog testvluchten uit met de 737 MAX in Canada.