Een uitgebreid onderzoek naar de abonneecijfers van Amerikaanse kranten en de verkiezingsuitslagen geeft aan dat Donald Trump beter deed dan de voormalige Republikeinse kandidaat Mitt Romney en dan Hillary Clinton in gebieden waar de laagste abonneecijfers voor kranten worden opgemeten. In gebieden waar wel veel kranten worden gelezen deed Trump het aanzienlijk slechter. De resultaten duiden op een evidente correlatie tussen lage abonneecijfers voor lokale kranten en Trumps succes in de verkiezingen van 2016.

Tot die conclusie komen de journalisten Shawn Musgrave en Matthew Nussbaum van de webstek Politico. Beide baseerden zich op cijfers van de Alliance for Audited Media, een organisatie die online en printcijfers verzamelt in opdracht van adverteerders.

Een aantal opmerkelijke cijfers:

In de gebieden die in de top 10 rangschikken qua krantenabonnees won Clinton twee keer meer stemmen dan in de 10 gebieden met het kleinste aantal krantenabonnees, de zogenaamde ‘nieuwswoestijnen’. In dezelfde gebieden won Clinton ook 3,7 keer meer stemmen dan Barack Obama in 2012.

Hoe meer krantenabonnementen in een bepaald gebied, hoe lager het aantal stemmen voor Trump. De onderzoekers komen tot een daling van 0,5% stemmen voor Trump voor elke 10% gezinnen die in een bepaalde regio een krantenabonnement hebben.

Facebook dan maar

In dat verband is het verdwijnen van regionale kranten in de VS een catastrofe voor de democratie, zegt professor Penny Abernathy van de universiteit van North Carolina professor.

“Wanneer er geen krant meer is die een soort van kompas vormt, gaan mensen op zoek naar andere nieuwsbronnen. Het enorme succes van sociale media maakt dat die bronnen dan al snel je Facebookvrienden worden.”

De Fake News Media

Trump zelf heeft op Twitter zo’n 50 miljoen volgers, dat zijn er meer dan die van alle Amerikanen die een print- of digitaal abonnement op een krant hebben (35 à 38 miljoen).

In december schreef Trump op Twitter nog het volgende over de media: “Ik gebruik sociale media niet omdat ik daar van hou, maar omdat het de enige manier is om de strijd aan te gaan met de ZEER oneerlijke en onfaire ‘pers,’ waarnaar nu vaak wordt gerefereerd als de Fake News Media. Valse en onbestaande ‘bronnen’ worden vaker dan ooit gebruikt. Vele verhalen en bijdragen zijn pure fictie!”

In dat verband is het niet slecht eraan te herinneren dat ‘fake news’ voor Trump alles is wat de mainstream media die hij zo verafschuwt schrijven, berichten die hij graag countert met eigen ‘alternative facts’.

The Denver Post

Dat de problematiek acuut is mag ook blijken uit een editoriaal en verschillende opiniestukken die zondag door The Denver Post werden gepubliceerd. Die krant moest de voorbije jaren meer dan 150 van haar 250 journalisten op straat zetten en staat nu, onder impuls van eigenaar en durfkapitalist Alden Global Capital, op het punt nog eens 30 medewerkers te ontslaan. 

De krant publiceert daarbij 2 foto’s die voor zichzelf spreken. De bovenste werd genomen in mei 2013, de onderste in april 2018. De redactie werd zo goed als gedecimeerd.

Dit is de crisis van de journalistiek

CNN interviewde in dat verband zondag Dean Baquet, de executive Director van de New York Times. Volgens Baquet is de grootste crisis in de journalistiek niet de aanvallen van Trump op The Washington Post of The New York Times, maar “de ondergang van de lokale kranten.”

“Dit is Denver, een grote stad. We speken hier over een redactie van minder dan 100 journalisten. Ongelofelijk is dat. Een hoop zaken komen nu niet meer aan bod. Dit is de crisis van de Amerikaanse journalistiek.”

Fox & Friends vóór al de rest

Toch waarschuwde Baquet ook voor de gewenning die zich voordoet en waarbij machthebbers de media steeds meer als een last eerder dan een noodzaak portretteren:

“Indien [Trump] een cultuur creëert waarbij ‘Fox and Friends’ […] als serieuze journalistiek worden beschouwd en The New York Times en The Washington Post niet, zal dit een langdurig en schadelijk effect op het land hebben.”