En plots is ze er: de zogenaamde ‘vierde golf’. Het was minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) die deze week naar Terzake trok, om daar een nieuwe stijging in het aantal coronabesmettingen en ziekenhuisopnames te signaleren. Daarbij legde hij opnieuw het verplicht vaccineren in de zorgsector op tafel. Dat blijkt vooral in Brussel een huizenhoog probleem.

• Meteen komen weer dezelfde namen opduiken onder de experts als diegenen in volle coronacrisis, om de onheilspellende boodschap te brengen. Onder dat kransje wordt ondertussen onomwonden gepleit voor het opnieuw invoeren van een mondmasker in binnenruimtes.
• In hun kielzog: een pak volk vanuit het federale niveau dat schermt met mogelijke vrijheidsbeperkende maatregelen. Daarbij wordt in de eerste plaats gedacht aan de covidpas, of zogenaamde CST. Vandenbroucke formuleerde het openlijk: waarom laat de Vlaamse regering die covidpas niet toe voor steden en gemeenten om in te voeren. “Het Covid Safe Ticket is geen instrument van onvrijheid“, zo stelde hij in de Kamer.
• En opvallend, Open Vld en CD&V sprongen federaal mee op de kar. Zo pleitte Maggie De Block, fractieleider van Open Vld en oud-minister van Volksgezondheid er onomwonden voor, bij Villa Politica.
• Dat staat in schril contrast met wat Open Vld als lijn heeft uitgezet de afgelopen weken: daarbij ging het telkens over hun veto tegen het CST. “Geen pasjesmaatschappij nodig“, stelde Vlaams viceminister-president Bart Somers (Open Vld) nog begin oktober in een tweet. Het is overigens dezelfde liberale strijd die ook de MR van Georges-Louis Bouchez hevig voerde.
• Maar op Vlaams niveau lijkt N-VA echt niet van plan om snel nog veel toe te geven. “Het is zo voorspelbaar. Federaal komt Vivaldi bont en blauw uit dat begrotingsconclaaf, die regering hangt nog nauwelijks aaneen. En dan plots, heeft die sluwe vos Vandenbroucke het gevonden: corona is terug! Want dat is het enige wat hen nog wat samenhoudt, zeker als ze dan de Vlaamse regering kunnen lastigvallen”, zo is bij de partijtop te horen.
• Twee weken geleden nog besliste de Vlaamse regering immers net om geen extra covidpasjes toe te laten, ook niet voor gemeenten die het toch wilden invoeren. Maar van onderuit morren de burgemeesters, die als lokale sheriffs graag met de spierballen zouden rollen. En in hun kielzog de gouverneurs, die vandaag samen komen met de Vlaamse regering.
• Toch lijkt de kans niet groot dat er snel verandering komt in de regels waar de Vlaamse regering greep op heeft. Maar volgende week staat weer een Overlegcomité gepland. Klassiek is dat het punt waar politici, experts, en zeker de pers, naar opbouwen.

Om over na te denken: In zijn boek ‘En nu is het oorlog’ formuleert oud-minister Philippe De Backer (Open Vld) een interessante stelling, over de ‘hijgerige’ media.

• Nu de coronacrisis door de vaccinatie is afgelopen, en we allen opnieuw wennen aan het feit dat mensen nu eenmaal sterfelijk zijn, is het interessant dat er lessen getrokken kunnen worden uit die donkere periode. Want die leverde niet alleen veel economische maar ook psychische en fysieke schade op, en toonde het beeld van een politieke klasse die in sneltempo bereid bleek wel erg fundamentele rechten op te schorten.
• Op dat vlak levert oud-minister De Backer zijn nieuwste boek ‘En nu is het oorlog’ een interessante getuigenis uit eerste hand op. Want De Backer kijkt verder dan enkel zijn eigen rol. Hij maakt een interessante analyse over de pers, die bij momenten een heel bepalende invloed had op het algemene gevoel en het klimaat waarin politici moesten werken:
  • “Ik vind de kritiek dat zij zo vaak in de media kwamen omdat de po­litici afwezig bleven niet correct. Ik heb zelf geen enkel interview geweigerd, tenzij het over een thema ging waar ik niet mee bezig was of als het echt niet anders kon.”
  • “Als we net op de rand van een doorbraak stonden en uitzicht hadden op een paar miljoen mond­maskers, sorry, dan was dat even dringender dan Terzake, De Afspraak of VTM Nieuws. Maar ik kan die keren op de vingers van één hand tellen.”
  • “Met onze duidelijke communicatiestrategie vanuit de Task­ Force hebben we ook het hijgerige sfeertje dat in de media hing rond de levering van maskers kunnen stoppen.” 
  • “Elke dag opnieuw draaide alles rond corona. Het was als een zwart gat dat al het andere nieuws opzoog.”
  • “Dagelijkse cijfers, per gemeente bovendien? Die be­smettingscijfers zeggen dus niets over de verspreiding en de circu­latie van het virus. Toch bleven media dag na dag na dag het score­bord bijhouden. “
  • “Die obsessie creëerde een manisch-depressief sfeertje. Stegen de cijfers, dan ontstond er veel te vroeg angst. Daalden ze, dan was er te vroeg euforie.”
• Vraag is of de grote zenders gaan reageren op de analyse, bijvoorbeeld via hun ombudsman of door iets inhoudelijk te doen met de kritiek. Opvallend was alvast dat Het Laatste Nieuws in haar standpunt deze week inpikte op die kritiek van De Backer, en beloofde om “uit te zoeken wat exact we beter kunnen doen“. Vandaag opende de krant met een schreeuwerige kop en voorspellingen over “midden november tot 15.000 besmettingen per dag”, gebaseerd op de modellen van de weer omnipresente Geert Molenberghs.