Akkuyu, de eerste kerncentrale van Turkije, wordt momenteel gebouwd in het zuiden van het land. Uiteindelijk moet het zo’n 10 procent van de elektriciteit van Turkije genereren. Maar dat dreigt het land nog afhankelijker te maken van Rusland, dat het project grotendeels financiert.

93 procent van de financiering voor het project, dat zo’n 20 miljard euro zal kosten, wordt immers verschaft door Akkuyu Nuclear JSC, een dochteronderneming van Rosatom, het Russische staatsagentschap voor kernenergie. Akkuyu Nuclear JSC is de centrale momenteel aan het bouwen en zal die na de afwerking ook zelf uitbaten. Dat werd in 2010 besloten, toen de twee landen daarover een overeenkomst tekenden.

In totaal zal de kerncentrale vier reactoren bevatten, die zo’n 4.400 megawatt (MW) aan stroom moeten voorzien. Het werk aan de eerste reactor, Akkuyu 1, begon in 2018, waarna ingenieurs in 2020 aan Akkuyu 2 begonnen. Uiteindelijk moeten alle reactoren dan rond 2026 klaar zijn, waarna de centrale elektriciteit kan beginnen produceren.

Dollars voor Erdogan

Sinds Rusland buurland Oekraïne in februari 2022 binnenviel, werden de landen echter bang dat westerse sancties het werk zouden bemoeilijken. Daar probeert Rosatom nu een stokje voor te steken, door miljarden dollars aan fondsen over te schrijven naar Akkuyu Nuclear JSC. 

Volgens Turkse functionarissen met kennis van de zaak, zou Rosatom vorige week al zo’n 5 miljard dollar hebben overgeschreven, blijkt uit berichtgeving van Bloomberg. Er zouden in de komende twee weken nog eens twee gelijkaardige betalingen volgen. 

Rosatom ontkent echter dat de som zo hoog is, maar wilde geen verdere commentaar geven. 

Turkse afhankelijkheid groeit

Dat de nucleaire centrale operationeel wordt, is van kritiek belang om Turkije te voorzien van genoeg stroom. En dat is voordelig voor dictator Poetin: de Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft immers al meermaals geweigerd om Rusland sancties op te leggen. 

Behalve voor kernenergie, is het land ook op andere manieren afhankelijk van Rusland en kan het zich dus niet veroorloven om het Kremlin te schofferen. Zo importeerde Turkije vorig jaar zo’n 25 procent van zijn olie en maar liefst 45 procent van zijn aardgas vanuit Rusland. Als daar nu nog eens een kerncentrale bijkomt, zal Turkije nog afhankelijker worden van zijn noorderbuur.

De twee landen werken ook aan een mechanisme dat Turkije zou toestaan om een deel van zijn energieaankopen in Turkse lira uit te voeren. Dat liet de Turkse centrale bank donderdag weten.

Maar de relaties tussen de twee landen zijn desalniettemin gespannen: Turkije was de laatste jaren gelieerd met Ruslands vijanden in conflicten in Syrië, Azerbeidzjan en zelfs indirect in Oekraïne. Een bedrijf dat wordt geleid door Erdogans schoonzoon, heeft immers al tientallen gewapende drones geleverd aan het Oekraïense leger.

(lb)