De elektriciteitsproductie in steenkoolcentrales valt dit jaar wereldwijd met 3 procent – ongeveer 300 terawattuur (TWh) – terug. Dat is de grootste achteruitgang uit de geschiedenis. De trend wordt geleid door West-Europa. Dat blijkt uit een rapport van klimaatanalyst Carbon Brief.

De onderzoekers registreerden in de Europese Unie tijdens de eerste helft van dit jaar een terugval met 19 procent tegenover dezelfde periode vorig jaar.

Emissiehandel

‘In Duitsland ging de elektriciteitsproductie van de steenkoolcentrales met 22 procent achteruit,’ aldus Carbon Brief. ‘Ierland meldde zelfs een inkrimping met 79 procent. In Ierland, Frankrijk en Groot-Brittannië vertegenwoordigde steenkool nog minder dan 2 procent van de totale elektriciteitsproductie.’

‘Ook in Italië en Spanje bedroeg het aandeel van steenkool amper 6 procent. Tijdens de maand mei legde Groot-Brittannië gedurende twee weken zelfs al zijn steenkoolcentrales stil. Dat was sinds het begin van de industriële revolutie nog nooit gebeurd.’

Carbon Brief zegt dat de achteruitgang van de energieproductie op basis van steenkool tijdens de tweede jaarhelft nog is versneld.

Het Europese leiderschap in de afbouw van de steenkoolcentrales heeft volgens Carbon Brief vooral te maken met het Emissions Trading Scheme (ETS) van de Europese Unie.

‘Door de introductie van emissierechten is steenkool in Europa gevoelig duurder geworden,’ zeggen de onderzoekers. ‘Twee jaar geleden bedroegen die rechten ongeveer 5 euro per ton koolstofdioxide. Die kost is inmiddels echter opgelopen tot ongeveer 25 euro.’

Daarnaast verwijst Carbon Brief ook naar het groeiend aandeel van windenergie en zonnekracht. Bovendien was er de introductie van allerlei maatregelen om de energie-efficiëntie te verhogen. Op vele locaties is tevens het gebruik van steenkool door gas vervangen.

India

In Centraal-Europa en Oost-Europa blijft de terugval van de steenkoolcentrales echter veel beperkter. ‘In die regio’s zijn nauwelijks installaties van zonnekracht of windenergie gebeurd,’ aldus het rapport. ‘Bovendien bleken in die gebieden slechts bescheiden voorraden gas beschikbaar om steenkool te vervangen.’

In China stelde Carbon Brief een afvlakking van de productiegroei van de steenkoolcentrales vast. Bovendien bleek een scherpe ommekeer in India, waar voor de eerste keer in minstens drie decennia een inkrimping van de productie in het vizier komt.

In Noord-Amerika is de productiedaling voor 60 procent toe te schrijven aan de overschakeling naar gas.