In Brazilië bereidt de regering de creatie van de nieuwe landbouwzone Amacro voor, een initiatief dat volgens zijn initiatiefnemers een einde zou kunnen maken aan de ontbossing van het Amazone-gebied. Amacro zou van intensieve landbouwactiviteiten gebruik maken in delen van de Amazone die al het mikpunt van ontbossing zijn geweest.

De Braziliaanse president Jair Bolsonaro zal naar verwachting het project later dit jaar officieel goedkeuren. Critici waarschuwen echter dat Amacro in een gelegaliseerde ontbossing van de Amazone zal uitmonden.

Hotspot

“De ontbossing van de Amazone is een van de meest acute milieuproblemen ter wereld”, verduidelijkt de Britse krant The Guardian. “Ongeveer 80 procent van de ontbossing in de regio wordt toegeschreven aan de veeteelt. De export van rundvlees is een van de grote pijlers van de Braziliaanse economie.”

Het Amazonegebied beslaat ongeveer 40 procent van de totale oppervlakte van Brazilië. Amacro – dat een gedeelte van de Braziliaanse deelstaten Amazonas, Acre en Rondônia omvat – is een gebied van 465.800 vierkante kilometer in het noordwesten van het land.

Het gebied omvat onder meer het Mapinguari National Park, het vijfde grootste beschermde gebied van Brazilië. Amacro omvat ook het grondgebied van de Kaxarari, een inheemse gemeenschap die in het verleden al strijd heeft gevoerd om zijn land tegen boskap te verdedigen.

Greenpeace heeft het noordelijke deel van de zone geïdentificeerd als een opkomende hotspot van ontbossing.

Eerdere projecten voor landbouwontwikkeling hebben geleid tot een verlies van uitgestrekte inheemse vegetatie in andere delen van Brazilië, maar voorstanders van Amacro merken op dat het initiatief werd ontworpen om illegale ontbossing in de toekomst tegen te gaan.

Bedoeling is volgens Edivan Maciel, de voormalige minister van Landbouw van Acre, om meer rundvlees te kunnen produceren op terrein dat eerder al werd gerooid. “Amacro zal helpen om de bestaande landbouwgronden te optimaliseren, zodat er geen nieuwe gebieden moeten worden ontbost”, betoogt Maciel, een bondgenoot van president Bolsonaro.

Synoniem vooruitgang

Amacro is het geesteskind van Assuero Doca Veronez, een machtige figuur in de Braziliaanse landbouwindustrie. Veronez liet zich vorig jaar al ontvallen dat ontbossing wat hem betreft synoniem was van vooruitgang.

Veronez, eigenaar van een ranch en voorzitter van de Federation of Agriculture and Livestock of Acre, werd vijftien jaar geleden al wegens illegale houtkap door een rechtbank tot een boete veroordeeld, hoewel hij de aantijgingen ontkent.

Veronez betoogt dat intensieve veeteelt het mogelijk zal maken om op een kleinere oppervlakte een groter volume vlees te produceren. Bij Veronez zou de vleesproductie tweeënhalve keer keer hoger liggen dan het gemiddelde van de staat Acro. Op die manier zal Amacro volgens Veronez bijdragen tot een efficiënte bescherming tegen ontbossing.

Het idee dat een verschuiving naar intensieve veeteelt de ontbossing in de Amazone zou kunnen verminderen, wordt echter door een aantal partijen betwist. Judson Valentim, onderzoeker aan de Empresa Brasileira de Pesquisa Agropecuaria (Embrapa), zegt dat het systeem op de snelle ontbossing wellicht geen enkele impact zal hebben.

“Veronez vertrouwt, net als de meeste grote veeboeren, op een netwerk van kleinere producenten, van wie de meesten echter niet over de technische en financiële middelen beschikken om in efficiënte technologieën te investeren”, verduidelijkt Valentim.

“De grote veeboeren hebben misschien de mogelijkheid om ontbossing te vermijden, maar die oplossingen blijken voor een groot deel van hun leveranciers onbereikbaar.”

Ook Humberto de Aguiar, een federale aanklager die in Acre verantwoordelijk is voor de strijd tegen milieucriminaliteit, merkt op dat het systeem de neiging heeft om de verboden ontbossing achteraf te legaliseren.

Kleine veehouders

De groeiende vraag naar rundvlees uit de Amazone heeft bovendien een deel van de lokale bevolking aangezet om eveneens met veeteelt te starten. Die activiteit heeft ook geleid tot een sterke toename van de illegale ontbossing.

Deze producenten voelen zich verplicht om met illegale houtkap terrein voor hun nieuwe activiteit vrij te maken. “Misschien kunnen de grote veeboeren hun productie nog wel opvoeren zonder op boskap beroep te moeten doen, maar dat zet de kleinere veehouders dan weer onder druk om hun activiteit op te drijven”, zegt Valentim. “Daarvoor zijn echter vaak illegale praktijken nodig.”

Hoewel de Braziliaanse wet de meeste landeigenaren in het Amazonegebied verbiedt om meer dan 20 procent van hun terreinen met houtkap vrij te maken, hoeven de betrokkenen weinig controle te verwachten. “Dit verklaart mede waarom 94 procent van de ontbossing in het Amazonegebied illegaal kan worden uitgevoerd”, merkt The Guardian nog op.

(am)