De Amerikaanse chemiegigant ligt al maanden zwaar onder vuur: hoe ver gaat de schade die ze aan het leefmilieu (en uiteindelijk de omwonenden) hebben toegebracht, met het produceren en lozen van chemische stoffen in de haven van Antwerpen, met name op Linkeroever?
- Toch een belangwekkend moment, toen 3M’s Vice President of Environmental Strategies and Initiatives, Rebecca Teeters vrijdag passeerde. De bedoeling was dat zij tekst en uitleg zou komen geven. Maar het werd vooral dat eerste, niet dat laatste.
- Verwonderlijk mag dat niet zijn. Teeters heeft als job, helemaal naar Amerikaanse logica, om alle mogelijk gevallen en gevalletjes van schade aan mens en natuur af te dekken: in sommige berichten werd ze verkeerdelijk afgeschilderd als dé vicepresident van 3M. Ze is eerder gewoon de verantwoordelijke voor vervelende milieudossiers bij de gigant.
- En die politiek bestaat erin om zoveel mogelijk alles te ontkennen, of rond vragen te dansen én om duidelijk te maken dat er nooit schadevergoeding zal betaald worden. Die boodschap bracht Teeters overigens al eind juni, in een videoconferentie met de Vlaamse Parlementsleden.
- Nu, voor de Onderzoekscommissie, kwam ze ter plaatse in Brussel. Deze keer stond ze onder ede, wat toch de druk verhoogde: zo’n Parlementaire Onderzoekscommissie heeft de juridische status van een onderzoeksrechter. Dat leidde tot grote (juridische) voorzichtigheid. De vragen kwamen in het Nederlands, de nietszeggende antwoorden in het Engels.
- “Er bestaat geen verband tussen PFAS en gezondheidsschade bij de mens”, was de lijn die Teeters daarbij bewandelde. “Wij voeren al jarenlang onderzoek naar de effecten van PFAS bij onze eigen werknemers, maar geen enkel van deze studies toonden negatieve effecten op hun gezondheid aan”, bleef ze herhalen.
- De batterij aan onbeantwoorde vragen die volgde werd ronduit indrukwekkend. Een bloemlezing:
- “Bent u vanuit 3M België overtuigd dat u steeds zorgvuldig gehandeld heeft en u altijd aan alle overheden tijdig alle mogelijke schadelijke stoffen en andere stoffen die u loost of uitstoot mee te delen?”, vroeg Koen Daniëls (N-VA).
- “Klopt het dat u heeft nagelaten om de overheid te wijzen op potentieel gevaar of risico zouden zijn van de geproduceerde stof PFOS, PFBA en van andere PFAS’en?”, stelde Tine Rombouts (CD&V).
- “Kan u ons bevestigen dat 3M in alle tijden alle informatie die relevant was voor de gezondheid en het milieu hebt overgemaakt aan, ofwel de betrokkene, ofwel de relevante overheden?”, vroeg Willem-Frederik Schiltz (Open vld).
- “Als al sinds de jaren 50 die studies aantonen dat er een probleem is, waarom doet u het dan nog 50 jaar vooraleer u besloot in Zwijndrecht te stoppen met het produceren van PFOS?”, vroeg Mieke Schauvliege (Groen) zich af.
- “Welke stappen hebben jullie als bedrijf genomen om de verschillende overheden, zowel de lokale als de Vlaamse overheid, te informeren over de schade betreffende PFOS?”, stelde voorzitter Hannes Anaf (Vooruit).
- “Op jullie website staat vandaag nog steeds dat er geen bewijs is dat PFOS bij mensen schade veroorzaakt. Is of dit ook de boodschap is die jullie meegeven aan jullie werknemers?”, wilde Jos D’Haese (PVDA) weten.
- Vandaag volgen de vakbonden van 3M. De vraag is of die een andere versie kunnen en durven geven. Want de chemiereus schermt steeds met studies van de eigen werknemers, die gezond zouden zijn.
Met bijdragen van Emma Maréchal
Lees ook: