De Maltese staat was verantwoordelijk voor de dood van onderzoeksjournaliste Daphne Caruana Galizia in 2017, aldus een onafhankelijk onderzoek.

De conclusie maakte deel uit van een 437 pagina’s tellend rapport dat vorige week werd gepubliceerd en dat was opgesteld door een panel van rechters, schrijft EUObserver.

• In het rapport wordt gewezen op “een cultuur van straffeloosheid” die bestond onder het leiderschap van voormalig premier Joseph Muscat (toen lid van de sociaaldemocratische partij Labour).
• Er wordt gedetailleerd beschreven hoe de straffeloosheid zich vanuit de regering had verspreid naar de verschillende instellingen, waardoor de rechtsstaat niet naar behoren functioneerde.
• “De staat moet de verantwoordelijkheid voor de dood op zich nemen”, aldus het rapport.
• De Maltese overheid zou “de reële en onmiddellijke risico’s” voor Caruana Galizia’s leven niet onderkend hebben en nagelaten hebben op te treden om haar te beschermen.
• Hoewel het rapport geen bewijs leverde van directe betrokkenheid van de regering bij haar dood, stond er nog het volgende in te lezen: “Degenen die de moord hebben gepland en uitgevoerd, wisten dat zij beschermd zouden worden door degenen die er belang bij hadden de journaliste het zwijgen op te leggen.”
• Het rapport stelt ook dat de staat een “ongerechtvaardigde toenadering” tot stand heeft gebracht tussen de regering en grote bedrijven.

Blog

Caruana Galizia kwam in oktober 2017 om het leven door een autobom, na jaren verslag te doen over overheidscorruptie op haar blog “Running Commentary”.

Haar verslagggeving omvatte beschuldigingen die Muscat in verband brachten met de Panama Papers, een mediaonderzoek dat belastingparadijzen blootlegde die door de rijken worden gebruikt. Op het moment dat ze werd vermoord, deed ze onderzoek naar een energiedeal van Electrogas.

Haar dood leidde tot verontwaardiging in Malta en daarbuiten en uiteindelijk tot het aftreden van Muscat, die haar ooit omschreef als “de enige oppositie in het land”.

Muscat accepteerde op zijn beurt de bevindingen, maar trok deze ook in twijfel.

Strafzaak

Het rapport en de bevindingen staan los van de lopende strafzaak.

“Het blijft uiterst belangrijk de lopende strafzaak op de voet te volgen”, aldus de in Parijs gevestigde NGO Verslaggevers zonder Grenzen (RSF) in een verklaring.

Een van de drie mannen die beschuldigd worden van de moord op Caruana Galizia werd eerder dit jaar veroordeeld tot 15 jaar gevangenisstraf. De anderen moeten nog terechtstaan, onder wie de Maltese zakenman Yorgen Fenech, die werd betrapt toen hij Malta probeerde te ontvluchten met een jacht.

De aanklagers zeggen dat Fenech, die nauwe banden had met de regering, het brein was achter het moordcomplot. Hij heeft ontkend iets verkeerd te hebben gedaan.

Persvrijheidsindex

De familie van Caruana Galizia heeft een verklaring afgelegd waarin zij de bevindingen van het rapport verwelkomt.

“Haar moord was een direct gevolg van de ineenstorting van de rechtsstaat en de straffeloosheid die de staat heeft geboden aan het corrupte netwerk waarover zij verslag uitbracht”, aldus de familie.

Sinds de moord op Caruana Galizia is Malta 34 plaatsen gezakt op de wereldpersvrijheidsindex van de RSF. Het staat nu op de 81e plaats van 180 landen.

(NS)