Shell Nigeria is door een beroepsrechtbank in Den Haag aansprakelijk gesteld voor de schade die het oliebedrijf 13 jaar geleden aanrichtte in de Nigerdelta. Lekkende oliepijplijnen veroorzaakten bodemvervuiling waardoor boeren en vissers hun inkomen verloren en hun leefomgeving vernietigd zagen.

De zaak werd in 2008 aangespannen door vier Nigeriaanse landbouwers, die gewag maakten van zware vervuiling op hun gronden. Verschillende akkers, of rivieren waar ze konden vissen, raakten totaal onbruikbaar. 

Schadevergoeding

Shell Nigeria heeft altijd volgehouden dat de lekkages veroorzaakt waren door saboteurs. Maar de rechtbank oordeelde dat dat niet voldoende bewezen was, en dat slecht onderhoud aan de basis lag van het probleem. De verdediging van Moederbedrijf Shell beruste vooral op het zich distantiëren van zijn dochterbedrijf. Volgens

Shell Nigeria is aansprakelijk gesteld en moet de vier getroffen boeren een schadevergoeding betalen. Het bedrag daarvan word tijdens een latere zitting bepaald. Het Brits-Nederlandse moederbedrijf is niet aansprakelijk gesteld, maar wordt wel veroordeeld om nieuwe lekkages te voorkomen. Het olieconcern moet er onder meer voor zorgen dat er een lekdetectiesysteem wordt geïnstalleerd. 

Oud zeer

Shell ontdekte en begon de enorme oliereserves van Nigeria aan het eind van de jaren vijftig te exploiteren. In de loop der jaren kreeg de Brits-Nederlandse oliereus zware kritiek vanuit de lokale gemeenschappen over lekkages en bodemvervuiling. Vanwege de nauwe banden met de veiligheidstroepen van de Nigeriaanse regering vonden die klachten weinig gehoor, tot nu.

De lekkages van de Trans-Nigerpijplijn in 2008 vormden de ergste olieramp die ooit in Nigeria plaatsvond. Enkele duizenden hectares landbouwgrond en mangroven in de Nigerdelta werden vernietigd. In 2015 ging Shell al akkoord In 2015 ging Shell – Royal Dutch, het moederbedrijf – al akkoord om 70 miljoen euro te betalen aan zo’n 15.600 vissers en boeren verbonden aan het lokale Bodo Fishing Company.

De vier Nigeriaanse landbouwers zijn dus lang niet de enige gedupeerden van Shell Nigeria in de Nigerdelta. Op dat vlak kan deze zaak een belangrijk precedent vormen.

Het Nederlandse Milieudefensie steunde de Nigeriaanse boeren in hun juridische strijd en stelde zich burgerlijke partij.  Zij beweerden dat de lekkende leidingen veroorzaakt werden door slecht onderhoud en onvoldoende beveiliging. Bovendien deed Shell niet genoeg doet om de lekkages op te ruimen. De rechtbank heeft die argumenten dus grotendeels gevolgd. 

Het ging al om een hoger beroep op een uitspraak uit 2013. Shell Nigeria en het moederbedrijf kunnen het vonnis eventueel wel nog aanvechten voor het Nederlandse hooggerechtshof.