Key takeaways

• Rusland legt wijdverspreide black-outs voor mobiel internet op, die een impact hebben op het dagelijks leven.
• Deze blackouts versterken de controle van de overheid over digitale vrijheden.
• Experts vrezen dat deze blackouts zullen leiden tot meer censuur in Rusland.

Rusland heeft te maken met wijdverspreide blackouts van mobiel internet, waardoor de online toegang ernstig wordt beperkt en de controle van de overheid over digitale vrijheden verder wordt versterkt. Deze onderbrekingen, die aanvankelijk werden voorgesteld als een veiligheidsmaatregel tegen Oekraïense drone-activiteiten, hebben nu een impact op het dagelijkse leven in veel regio’s, van grote steden tot afgelegen locaties. Dit meldt The Associated Press.

De afsluitingen reiken veel verder dan de actieve conflictgebieden en treffen ook regio’s in Siberië en zelfs het Verre Oosten. Door deze onvoorspelbare beperkingen op internettoegang kunnen inwoners geen gebruik maken van essentiële diensten zoals mobiele betalingen, autodeeltoepassingen en wifi-connectiviteit. De impact is vooral aanzienlijk in landelijke gebieden, waar mobiel internet vaak de enige manier is om toegang te krijgen tot het web, wat voor aanzienlijke problemen zorgt.

Invloed op het dagelijks leven

Apotheken hebben bijvoorbeeld moeite om recepten te verwerken omdat ze afhankelijk zijn van op internet gebaseerde systemen. In sommige dorpen in de buurt van Oekraïne moesten bewoners hun toevlucht nemen tot fysieke waarschuwingen, zoals bonzen op metalen rails, om buren te waarschuwen voor mogelijke aanvallen, omdat digitale alarmsystemen niet werken. Dit laat zien hoe connectiviteitsproblemen de openbare veiligheid direct in gevaar kunnen brengen.

In sommige gebieden proberen de autoriteiten de gevolgen te verzachten door openbare wifi-hotspots te creëren. Rapporten suggereren ook dat de regering overweegt om een gecentraliseerd agentschap op te richten om toekomstige internetbeperkingen te beheren, hoewel officiële bevestiging nog op zich laat wachten.

Overheidscontrole en censuur

De blackouts zijn niet alleen een reactie op de aanhoudende oorlog met Oekraïne, maar maken deel uit van een bredere langetermijnstrategie van het Kremlin om meer controle over het internet uit te oefenen. Sinds de grootschalige invasie in 2022 heeft de regering haar inspanningen opgevoerd om onafhankelijke media, oppositiegroepen en mensenrechtenorganisaties te blokkeren. Belangrijke sociale platforms zoals Facebook, Instagram en Twitter zijn verboden, net als versleutelde berichtentoepassingen zoals Signal. Vorig jaar werd ook de toegang tot YouTube afgesneden, waarbij de autoriteiten Google ervan beschuldigden dat het verzuimde om zijn hardware in Rusland te onderhouden.

Gevraagd naar de rechtvaardiging voor deze massale sluitingen, zei de woordvoerder van het Kremlin, Dmitry Peskov, dat “alles wat te maken heeft met de veiligheid van burgers gerechtvaardigd en een prioriteit is”.

Zorgen van experts

Experts vrezen dat deze afsluitingen van mobiel internet een voorbode zullen zijn van verdere censuur. Ze zeggen dat de maatregelen passen in de bredere ambitie van het Kremlin om het Chinese model van internetcontrole te evenaren en de greep op digitale ruimten te verstevigen. Als onderdeel van deze inspanning blokkeren de Russische autoriteiten regelmatig VPN-diensten, waarmee gebruikers door de overheid opgelegde beperkingen kunnen omzeilen, en plannen ze naar verluidt een binnenlandse berichtentoepassing om buitenlandse alternatieven te vervangen. (uv)