Uit een recent onderzoek van de beurswaakhond FSMA blijkt dat vier op de tien Belgen beleggen. Maar wat gebeurt er met hun effectenrekening als een broker failliet gaat?

Key takeaways

• Wanneer je een effectenrekening bezit, bestaat de kans dat de beursvennootschap of de bewaarbank failliet gaat.
• De liquide middelen worden tot 100.000 euro beschermd per persoon en per financiële instellingen. Dat is dezelfde bescherming die onder meer geldt voor de spaarboekjes.
• De financiële instrumenten, zoals aandelen en obligaties, worden tot 20.000 euro beschermd als de beursvennootschap of bewaarbank die niet kan teruggeven door slecht beheer, fraude of andere onregelmatigheden.

Context: Volgens de Retail Investor Survey 2024 van de financiële waakhond FSMA belegt 37 procent van de Belgen een deel van hun spaargeld. Dat is een lichte stijging in vergelijking met 2022. Toen deed 34 procent van de landgenoten dat.

• Uit de bevraging blijkt ook dat bijna 45 procent van de beleggende twintigers een investeringsportfolio van maximaal 10.000 euro beheert. De helft van de beleggers jonger dan 40 jaar heeft een portfolio van maximaal 20.000 euro.

Beursvennootschap en bewaarbank

Zoom in: De bevraging van de FSMA toont aan dat de Belgen toch behoorlijk wat geld beleggen. Dreigen ze dat kapitaal ook te verliezen als een broker over de kop gaat? Francis Adyn, woordvoerder van de FOD Financiën, geeft in een gesprek met onze site meer duiding.

• Om te beginnen, merkt hij op dat er twee scenario’s mogelijk zijn. “Zo kan de beursvennootschap, de instantie die je effecten laat verhandelen, of de bewaarbank, waar de beursvennootschap de liquide middelen van de klanten moet onder brengen, failliet gaan”, verduidelijkt hij.
  • De beleggingsondernemingen moeten namelijk een segregatieverplichting naleven. Door de beleggingstegoeden onder te brengen bij een bewaarbank zijn de rekeningen afgeschermd bij een eventueel faillissement en kunnen schuldeisers er geen beslag op laten leggen. “Ook de effectenrekening wordt in principe gescheiden bewaard bij een bewaarbank”, voegt Adyns eraan toe.
  • “Beursvennootschappen mogen enkel tijdelijk liquide middelen van hun cliënten aanhouden in afwachting van een belegging of in afwachting van een terugbetaling aan de belegger”, verduidelijkt de woordvoerder. “Ze mogen doorgaans slechts drie dagen dat kapitaal in handen hebben.”

Impact faillissement op effectenrekening

Duiding: Welke gevolgen heeft een faillissement van de beursvennootschap of bewaarbank voor jouw effecten en cash?

• Als de beursvennootschap failliet gaat tijdens de korte periode (maximaal drie dagen) dat die over jouw cash beschikt, wordt dat kapitaal beschermd door het depositogarantiestelsel tot 100.000 euro per rekeninghouder en financiële instelling. Dat is dezelfde bescherming die onder meer geldt voor de spaarboekjes.
  • De financiële instrumenten, waaronder aandelen en obligaties, daarentegen maken geen deel uit van het vermogen van de beursvennootschap. Die zijn namelijk eigendom van de belegger. Die heeft dan ook een rechtstreekse vordering op de effectenrekening.
  • Maar: De effecten worden wel tot 20.000 euro beschermd indien een beursvennootschap de financiële instrumenten niet kan teruggeven door slecht beheer, fraude of andere onregelmatigheden. Het gaat hier dus niet om een bescherming tegen waardeverlies.
• De liquide middelen die een bewaarbank aanhoudt worden ook tot 100.000 euro beschermd.
  • “Indien de bewaarkredietinstelling failliet gaat, geldt in principe hetzelfde als bij een beursvennootschap: de financiële instrumenten blijven eigendom van de belegger”, aldus Adyns.

Wil je op de hoogte blijven van alles wat er zich afspeelt in de financiële wereld? Niels Saelens, een journalist met een passie voor financiën, volgt alles op de voet op. Via deze link kan je je inschrijven op zijn dagelijkse nieuwsbrief.