Key takeaways

• De oorlogseconomie van Rusland staat voor steeds grotere uitdagingen, zoals inflatie en slinkende grondstoffen.
• Sancties opheffen kan tijdelijke voordelen opleveren, maar voor blijvende verandering zijn fundamentele structurele hervormingen nodig.
• Rusland dreigt door militaire en economische druk zijn ambities te moeten herzien.

Het economische model van Rusland staat voor serieuze uitdagingen die van invloed kunnen zijn op het vermogen van het land om zijn militaire capaciteiten te behouden. Terwijl het land een aanvankelijke groei doormaakte, gevoed door oorlogsuitgaven en hoge grondstofprijzen, zijn er tekenen van economische oververhitting en stagnatie. Dat blijkt uit een analyse van denktank Bruegel.

De overgang naar een oorlogseconomie heeft tot onevenwichtigheden geleid. De militair-industriële sector floreert, terwijl andere sectoren die afhankelijk zijn van westerse markten het moeilijk hebben. Deze buitensporige afhankelijkheid van militaire productie is op de lange termijn niet houdbaar. Ondanks renteverhogingen blijft de inflatie hoog, waardoor niet-militaire sectoren verder onder druk komen te staan.

Uitdagingen voor de economische stabiliteit

Het begrotingstekort van Rusland neemt toe door dalende olieprijzen en gestegen uitgaven. De afhankelijkheid van binnenlandse schulduitgifte neemt toe, maar deze strategie heeft te kampen met beperkingen door de beperkte interesse van banken. Het nationale welvaartsfonds, dat normaal als buffer dient, is vrijwel uitgeput.

Structurele hervormingen zijn absoluut noodzakelijk, maar het huidige systeem geeft voorrang aan militaire expansie boven ontwikkeling. Nationalisatie en herverdeling van rijkdom hebben de investeringen verder vertraagd. Buitenlandse bedrijven zijn terughoudend om terug te keren, terwijl nationale bedrijven die profiteren van het isolement zich verzetten tegen concurrentie. Zelfs de steun van China is beperkt tot de levering van consumptiegoederen en essentieel oorlogsmateriaal.

Strategische verschuivingen

Het vermogen van Rusland om zijn oorlogshouding te handhaven hangt af van de olieprijzen en het sanctieregime. Het beleid van de Verenigde Staten en de EU zal het toekomstige traject van Rusland bepalen. De versoepeling van de sancties zou een tijdelijke impuls kunnen geven, waardoor investeringen en leningen weer kunnen worden hervat. Als er echter geen fundamentele structurele hervormingen worden doorgevoerd, zal de winst waarschijnlijk van korte duur zijn.

Geconfronteerd met mogelijke tegenslagen op het slagveld en beperkte middelen, kan Rusland gedwongen worden om zijn militaire ambities te heroverwegen of om onderhandelingen aan te gaan. Het huidige model is onhoudbaar en onderstreept de noodzaak van een strategische heroriëntatie naar een evenwichtigere en meer gediversifieerde economie. (uv)