Key takeaways

• Er blijven verschillen bestaan tussen landen over de reikwijdte van het verdrag.
• Een voorstel van Panama streeft naar een wereldwijd kader om de productie van plastic te verminderen, maar een ander voorstel bevat geen productiebeperkingen.
• Landen met veel petrochemische productie hebben zich verzet tegen pogingen om de plasticproductie te beperken en hebben procedurele tactieken gebruikt om de onderhandelingen te dwarsbomen.

Hoop op wereldwijd verdrag voor plastic vervaagt

De hoop dat er tijdens de lopende VN-onderhandelingen in Busan, Zuid-Korea, een wereldwijde overeenkomst kan worden gesloten om de plasticvervuiling terug te dringen, is aan het vervagen. Deze vijfde en afsluitende bijeenkomst van het Intergouvernementeel Onderhandelingscomité van de Verenigde Naties heeft als doel een wettelijk bindend internationaal verdrag op te stellen voor de deadline van zondag. Het potentiële verdrag is van groot belang als een mijlpaal in het milieuakkoord sinds het Akkoord van Parijs van 2015.

Er blijven verschillen bestaan tussen landen over de reikwijdte van het verdrag. Een voorstel van Panama, gesteund door meer dan 100 landen, probeert een wereldwijd kader op te zetten om de productie van plastic te verminderen. Een ander voorstel bevat echter geen productiebeperkingen. Deze verdeeldheid komt duidelijk naar voren in een herzien document dat zondag werd vrijgegeven door de voorzitter van de bijeenkomst, Luis Vayas Valdivieso. Hoewel het bedoeld is als basis voor het verdrag, houdt de tekst alle opties open. Controversiële kwesties zoals het aftoppen van de plasticproductie, het beheer van plastic en gevaarlijke chemische stoffen en financieringsmechanismen voor ontwikkelingslanden blijven onbeslist.

Belemmeringen in onderhandelingen

Waarnemers en onderhandelaars hebben hun teleurstelling geuit over de huidige stand van de onderhandelingen. De hoofdonderhandelaar van Ghana, Sam Adu-Kumi, benadrukte dat een verdrag met echte impact en bindende verplichtingen van alle deelnemende partijen nodig is. Hij suggereerde dat zonder dergelijke verplichtingen verdere besprekingen op een andere locatie nodig zouden kunnen zijn. Milieuactivisten stellen dat recycling alleen de wereldwijde plasticcrisis niet effectief kan aanpakken.

Sommige petrochemische landen, waaronder Saoedi-Arabië, hebben zich actief verzet tegen pogingen om de productie van plastic te beperken. Ze hebben procedurele tactieken gebruikt om de onderhandelingen te dwarsbomen, wat tot kritiek leidde van andere landen. De minister van Klimaat van Fiji en hoofdonderhandelaar Sivendra Michael drong er bij degenen die constructieve vooruitgang in de weg stonden op aan om zich terug te trekken uit de besprekingen. Nu de deadline nadert, neemt de bezorgdheid toe dat de onderhandelingen kunnen mislukken of tot een volgende sessie kunnen worden verlengd.

Het optimisme blijft

Ondanks deze uitdagingen blijven sommigen optimistisch over het bereiken van een toekomstige overeenkomst. Mexico’s delegatieleider, Camila Zepeda, verklaarde dat zelfs als er geen bindend verdrag wordt bereikt in Busan, het multilaterale proces kan doorgaan in de richting van dit doel. Ze benadrukte dat er een “coalitie van bereidwilligen” is, bestaande uit meer dan 100 landen die zich inzetten voor een dergelijk verdrag.

De urgentie van het aanpakken van plasticvervuiling wordt onderstreept door de alarmerende voorspellingen voor de toekomstige productie – die in 2050 verdrievoudigd zal zijn – en de alomtegenwoordigheid van microplastics in verschillende milieucompartimenten, waaronder moedermelk. Het schadelijke effect van meer dan 3200 chemische stoffen die in plastic worden aangetroffen, met name op vrouwen en kinderen, zoals wordt benadrukt in een rapport van het VN-milieuprogramma uit 2023, benadrukt nog eens de noodzaak van doortastende actie.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!