In het nieuws: De ECB heeft onlangs aangekondigd dat ze verder werk zal maken van de digitale euro, na een onderzoeksperiode van zo’n twee jaar.

• De centrale bank zal op 1 november de voorbereidingsfase voor de digitale munt starten. Tijdens die fase zal de ECB onder meer onderzoeken hoe die er moet uitzien en wie die kan ontwikkelen en aanbieden.
• Voorts zal de ECB nagegaan of de digitale munt voldoet aan de eisen voor gebruiksvriendelijkheid, privacy, financiële inclusie en duurzaamheid.
• De ECB benadrukt wel dat de verdere ontwikkeling niet betekent dat het digitale alternatief voor valuta er sowieso komt. Een eventuele lancering staat gepland rond 2028.

ECB overtuigd van troeven digitale euro

Het doel: Digitale en elektronische betaalmiddelen zijn aan een opmars bezig. Die betaalmogelijkheden worden doorgaans aangeboden door banken en fintechspelers. De ECB wil met de digitale munt nu zelf een elektronische betaaloptie op de markt brengen.

• “De uitgifte van een CBDC (Central Bank Digital Currency) kan kaderen in het doel om te voorzien in een digitale vorm van publiek geld om de rol van cash over te nemen bij toenemende digitalisatie. Een digitale euro is dus nodig voor het behoud van de euro als ankerpunt in een verdere digitaliserende wereld”, schrijven enkele onderzoekers van de Universiteit van Gent in een studie.

De vraag: Heeft de digitale euro troeven ten opzichte van de andere elektronische en digitale betaalmiddelen?

• De grootste troef, althans volgens de ECB, is de mogelijkheid om de digitale munt eender waar in het hele eurogebied te gebruiken. “Net als contant geld zou de CBDC risicovrij, breed toegankelijk en gemakkelijk te gebruiken zijn en voor basisgebruik ook kosteloos”, klinkt het in een blog.
  • Nu heb je geen garantie dat je met eender welk elektronisch of digitaal betaalmiddel overal in de eurozone kunt betalen. Betaalsystemen zoals bijvoorbeeld Payconiq zijn gebonden aan specifieke banken en daardoor niet universeel inzetbaar binnen Europa. Soms moet je ook rekening houden met extra kosten. Bij de digitale munt zou er geen sprake zijn van meerkosten.
• Voorts is de monetaire instelling ervan overtuigd dat de digitale munt de strategische autonomie en monetaire soevereiniteit van het eurogebied kan versterken door “de efficiëntie van het Europese betaallandschap te verhogen, innovatie te bevorderen en de weerbaarheid van het systeem te vergroten tegen mogelijke cyberaanvallen of technische verstoringen, zoals stroomstoringen.”
  • De munt zal ook offline gebruikt kunnen worden. Dat moet ervoor zorgen dat betalingen steeds kunnen plaatsvinden, ook als digitale infrastructuren uitvallen. Zo zijn betalingen met Bancontact soms niet mogelijk door problemen bij de betaalverwerkers.
• Volgens de onderzoekers van de Universiteit van Gent kunnen de plannen van de ECB ook leiden tot financiële inclusie. “De aanwezigheid van een CBDC kan met name zorgen voor toegang tot digitale betalingen voor diegenen zonder toegang tot een bank of andere private uitgevers van digitaal geld”, merken ze op. Maar ze voegen eraan toe dat dat geen evidentie is: “Sommige mensen voelen zich niet comfortabel bij digitale betalingen of zijn digitaal analfabeet.”

Enkele uitdagingen

Maar: De digitale euro brengt enkele uitdagingen met zich mee.

• De CBDC kan pas echt een succes zijn als de munt gebaseerd is op een zeer efficiënte technologie en de privacyregels respecteert. Voorts moet de munt gebruiksvriendelijk zijn.
• Ook de impact op de stabiliteit van de banken is een belangrijk aandachtspunt. De kans bestaat dat de financiële instellingen door de invoering van de digitale euro een deel van hun stabiele deposito’s verliezen aan rekeningen die rechtstreeks of onrechtstreeks aangehouden worden bij de centrale bank omwille van de hogere veiligheid.

Volgens de onderzoekers zal de digitale munt op het eerste gezicht meer baten dan lasten genereren. “Wij hebben nood aan een digitale euro”, luidt hun besluit.

(evb)