Eind september 2022 werden de Nord Stream-pijplijnen, die aardgas vanuit Rusland naar Duitsland vervoerden, opgeblazen. Sindsdien zijn verschillende instanties op zoek naar de dader. Nu komt een onafhankelijke, pro-Oekraïense groepering in beeld.
Nord Stream dan toch niet gesaboteerd door VS? Duitse onderzoekers wijzen naar pro-Oekraïens groepje
Waarom is dit belangrijk?
Al sinds 2011 stroomt Russisch gas via Nord Stream 1 naar Duitsland. Al snel werd nagedacht over een tweede pijplijn, om de totale capaciteit te verdubbelen naar 110 miljard kubieke meter per jaar. Op 22 februari 2022, twee dagen voor Rusland Oekraïne binnenviel, besloot de Duitse bondskanselier Olaf Scholz het project stil te leggen. Dit was als reactie op de ontplooiing van Russische soldaten in gebieden in Oost-Oekraïne, die opgeëist werden door de Volksrepublieken Donetsk en Loehansk. Nord Stream 2 kostte in totaal elf miljard euro, en zal vermoedelijk nooit in gebruik worden genomen.In het nieuws: Toch geen CIA, maar wel een groepje Oekraïners met een gehuurd jacht.
- Amerikaanse overheidsfunctionarissen zouden aanwijzingen hebben dat een pro-Oekraïense groep achter de sabotage zit, zo schrijft The New York Times. Aanwijzingen dat president Volodymyr Zelensky of andere toppolitici in Oekraïne betrokken zijn, zijn er niet. De Oekraïense overheid zelf ontkent ook alle betrokkenheid.
- In Duitsland meent men meer details te weten. Verschillende media (ARD Capital Studio, Kontraste, SWR en Zeit) voerden een uitgebreid onderzoek naar de sabotage. Volgens het onderzoek zouden zes mensen samen een jacht gehuurd hebben. Het jacht behoort toe aan een bedrijf uit Polen, maar is eigendom van twee Oekraïners. Het zestal, vijf mannen en een vrouw, zou bestaan uit een kapitein, een dokter, twee duikers en twee duikassistenten.
De sabotage:
- Op 6 september zou het jacht vertrokken zijn uit de haven van het Duitse Rostock, waar eerder explosieven werden geleverd per vrachtwagen. Het schip zou nadien ook nog gesignaleerd zijn in Wieck en aan het Deense eiland Christiansø; op enkele kilometers van waar de explosies plaatsvonden.
- Niet lang na de explosies leverde het zestal het jacht terug af bij de eigenaar; niet gekuist. Onderzoekers konden zo sporen van explosieven traceren op de tafel in de cabine van het schip.
- Wel waarschuwt het onderzoeksteam dat de bevindingen geen volledige duidelijkheid brengen: zo kunnen de sporen expres zijn achter gelaten, om net de schuld in de schoenen van Oekraïne te schuiven. Zo haalt Oliver Alexander, een OSINT-onderzoeker, aan dat het niet logisch is om explosieven vanuit Polen per vrachtwagen naar Duitsland te vervoeren, om die dan aan boord van het schip te dragen.
- Daarnaast is ook nog niet bekend of het team zelfstandig handelde, dan wel werd aangestuurd door een grotere instantie; de Oekraïense overheid bijvoorbeeld.
Onderliggend: De nieuwe onthullingen, hoe onduidelijk ze ook zijn, schieten wel enkele gaten in de theorie van Seymour Hersh.
- Hersh, een gerenommeerde onderzoeksjournalist, verspreidde begin februari een 5.000 woorden-tellend rapport, waarin hij de Amerikaanse inlichtingendienst CIA beschuldigde van de sabotage. Hij doet er de operatie uit de doeken, waarbij Amerikaanse duikers, in samenwerking met de Noorse marine en luchtmacht, al twee maanden op voorhand explosieven hadden geplaatst op de pijplijnen. Dat zou gebeurd zijn tijdens de BALTOPS-oefening, een militaire oefening in de Baltische Zee, georganiseerd door de Verenigde Staten.
- Verschillende onderzoekers prikten echter gaten in Hersh’ theorie. Vooral het feit dat, op het moment van de BALTOPS-oefening, alle Noorse mijnenvegers in havens aangemeerd lagen of zich ver weg van de Nord Stream-pijplijnen bevonden, spreekt het verhaal van Hersh tegen. Volgens de onderzoeksjournalist was één van de schepen uit de Alta- of Oksoy-klasse betrokken bij de sabotage.