Complex probleem: Achter de crisis op de Portugese vastgoedmarkt gaat een complex amalgaam van problemen schuil.

• In eerste instantie moet worden gewezen op de lage lonen die op de Portugese arbeidsmarkt worden betaald. Portugal wordt beschouwd als het land met het laagste ontwikkelingsniveau in West-Europa.
• Tegelijkertijd wordt de Portugese vastgoedmarkt met snelle prijsstijgingen geconfronteerd. Vooral in de grote Portugese steden blijkt de situatie op de vastgoedmarkt bijzonder nijpend.
• Maar verder is er ook de invloed van een beleid dat rijke buitenlanders aanmoedigt om in Portugese immobiliën te investeren.
• Tenslotte moet worden opgemerkt dat de Portugese economie in grote mate van het toerisme afhankelijk is. Toeristen huren en kopen massaal Portugees vastgoed, dat op die manier voor de lokale bevolking onbereikbaar is geworden.
• Een Portugese inflatie van 8,3 procent heeft het probleem nog verergerd.

Toeristische populariteit wordt vloek: Het blijkt dat de populariteit van Portugal op de toeristische markt – te danken aan een aantrekkelijk klimaat, de lage prijzen en de rijke cultuur – voor de lokale bevolking uiteindelijk een vloek is geworden.

• De lokale bevolking kan op de vastgoedmarkt onmogelijk tegen de kapitaalkrachtige buitenlanders optornen. De concurrentie voor huurwoningen is daardoor een steeds zorgwekkender fenomeen geworden.
  • Dat is de reden waarom veel verhuurders van woningen er de voorkeur aan gaven hun panden om te bouwen tot locaties voor verhuur op korte termijn en op platforms zoals Airbnb te plaatsen.
  • Niet alleen Portugal wordt trouwens met deze problemen geconfronteerd. Het fenomeen wordt ook op andere bestemmingen rond de Middellandse Zee ervaren.
• Daarnaast is er ook de automatische toekenning van verblijfsvergunningen aan kapitaalkrachtige buitenlanders.
  • Dat is een manier om buitenlandse investeringen aan te trekken, waarbij gouden visa worden toegekend aan buitenlanders die ter plaatse grote bedragen investeren.
  • Dat geld gaat echter vaak niet naar een opstart van nieuwe bedrijven, maar wordt voor de aankoop van leegstaande panden gebruikt, waardoor de woningprijzen nog verder stijgen.
  • Deze politiek heeft Portugal de voorbije tien jaar wel al bijna 7 miljard euro inkomsten bezorgd.

Maatregelen: Om de invloed van rijke buitenlanders op de lokale vastgoedmarkt tegen te gaan, hebben de Portugese autoriteiten besloten in te grijpen.

• De regering van de Portugese premier Antonio Costa heeft onder meer beslist dat er geen nieuwe vergunningen voor het toeristisch platform Airbnb zullen worden toegewezen. Woningen die nog niet als een toeristisch verblijf bij de overheid staan geregistreerd, zullen daardoor niet langer aan bezoekers kunnen worden verhuurd.
• Ook het systeem van de gouden visa voor kapitaalkrachtige buitenlandse investeerders zal worden aangepakt.
• De Portugese regering heeft verder nog een aantal maatregelen aangekondigd om het woningprobleem aan te pakken.
  • Onder meer zal de overheid gedurende een periode van vijf jaar leegstaande woningen van hun eigenaars huren en zelf op de huurmarkt aanbieden. Daarvoor heeft de Portugese regering een budget van 900 miljoen euro gereserveerd.
  • Daarnaast zullen ook de vergunningsprocedures voor de bouw, de verwerving en het gebruik van woningen worden vereenvoudigd.
  • Tevens zullen maatregelen worden voorzien om speculatie op de vastgoedmarkt te bestrijden.

Kritiek: Volgens de Portugese oppositie gaan de maatregelen van de regering echter niet ver genoeg. Daarbij wordt onder meer gewezen naar de steun die het land aan digital nomads aanbiedt. Dat systeem verstrekt aan vermogende buitenlanders een verblijfsvergunning, waardoor ze vanuit Portugal kunnen telewerken en waarbij ze geen lokale belastingen hoeven te betalen.