Jesper Fredberg, Peter Verbeke, Jos Donvil, Karel Van Eetvelt en Jo Van Biesbroeck hebben allemaal 2 kenmerken gemeen: ze zouden de redders worden van het zieltogende Anderlecht en ze hadden de voorbije 5 jaar allen de job van CEO. Veel sneller kunnen ontslagen niet vallen. De vraag is of dit niet gepaard gaat met een opvallende kapitaaldestructie van het merk Anderlecht.

Vroeger was het simpeler

Voor het grootste deel van de tijd van het imperium van vader Constant en zoon Roger Vanden Stock bestond de job van CEO niet eens bij Anderlecht. Je had Michel Verschueren die het allemaal zelf opknapte en indrukwekkende resultaten afleverde.

De glorieperiode van Mister Michel, die 23 jaar de plak zwaaide, kwam er niet zomaar. De man innoveerde permanent met Anderlecht door de introductie van businessseats en loges maar ook door nieuwe concepten als voedingsleer binnen te brengen. Samen met hem won Anderlecht tijdens zijn 23-jarige bewind 11 titels. En er was vooral stabiliteit. Spelers en trainers wisten bij wie ze moesten zijn en dat creëert rust in het hoofd van sowieso zeer zenuwachtige werknemers, die voetballers toch eigenlijk zijn.

Dat is al lang verleden tijd. Sinds het korte interimbeleid van Alain Courtois en het duistere bewind van Herman Van Holsbeeck is het van kwaad naar erger gegaan. Sinds Marc Coucke de zaak overnam en de boîte wilde professionaliseren, gaat het echter niet veel beter en dat is dan nog een eufemisme. 

CEO’s zijn kop van Jut bij slechte resultaten

De redenen waarom van CEO wordt veranderd zijn relatief evident. Als de resultaten niet volgen, is de CEO makkelijkst kop van Jut. Sporadisch worden redenen aangehaald als incompatibiliteit met het DNA van het bedrijf of een clash met de Raad van Bestuur. Slechte resultaten zijn echter meestal de hoofdoorzaak.

De trainer in het voetbal wordt mee geslachtofferd

In het voetbal komt daar nog een dimensie bij door de extreem belangrijke rol van de trainer. De spelers zijn het kapitaal van de ploeg, die moeilijk kunnen worden ontslagen. Hier passeerden de laatste jaren ook al veel coaches de revue: Hein Vanhaezebrouck, Fred Rutten, Simon Davies, Vincent Kompany, Frank Vercauteren, Felice Mazzù, Robin Veldman en nu dus Brian Riemer.

Het is maar de vraag of er hier beterschap op komst is. Anderlecht heeft de allerbeste coach gehad met Vincent Kompany. Die heeft het langer volgehouden, ondanks alle kritiek. Iedereen aanvoelde dat hij het maximum haalde uit de spelersgroep. Wat hij vandaag neerzet in het Engelse Burnley, moet in Brussel dan ook zuur smaken.

Het moet ook niet verbazen dat na zijn vertrek een trainerscarroussel is opgestart. Brian Riemer is ook al de derde in de laatste 12 maanden, na Felice Mazzu en Robin Veldman. Dat Mazzu niet de kans kreeg om te bouwen, is opnieuw een ongelooflijke waardedestructie.

De ontslagvergoedingen swingen de pan uit

Het is alvast ook duur want elke CEO krijgt nog eens een afscheidspremie die fors kan oplopen. Volgens Sporza zou Peter Verbeke 1 miljoen euro krijgen. Karel Van Eetvelt zou een beperkt bedrag hebben gekregen, wel in de buurt van wat Vercauteren en Per Zetterberg kregen. Zo’n 300.000 euro volgens Het Laatste Nieuws. Trainers ontslaan is ook een dure grap. Mazzu zou bijvoorbeeld met 600.000 euro zijn vertrokken.

Lessen uit de bedrijfswereld

De vraag die zich stelt is of deze draaideurpoltiek helpt en wat het effect is op een bedrijfsorganisatie. Het leven van een CEO is sowieso korter. Een CEO van een beursgenoteerd bedrijf houdt het gemiddeld 6 jaar vol aan de top. 

Er zijn in het bedrijfsleven niet veel precedenten van het effect van dergelijk tempo van wijzigingen aan de top. Er bestaan eigenlijk geen bedrijven die elk jaar een nieuwe CEO hebben, dus we kunnen hier moeilijk een kader schetsen. Het gezond verstand pleit echter voor een periode die substantieel langer is dan 1 jaar.  De meeste aandeelhouders of Raden van Bestuur weten dat stabiliteit cruciaal is en nemen dan ook dikwijls veel tijd om de juiste CEO te vinden. Dit is een zeer grondige en delicate oefening waarbij met alle factoren rekening wordt gehouden. Gaande van het effeft op het senior management tot de impact op alle stakeholders van het bedrijf.

Een grootscheeps onderzoek van Indiase beursgenoteerde bedrijven door Deloitte India trachtte deze theorie te toetsen aan de praktijk.  Het toonde aan dat het rendement voor aandeelhouders – een combinatie van de stijging van het aandeel + de ontvangen dividenden – toenam naarmate een CEO langer aan de macht was.

Het verschil is grotendeels toe te wijzen aan de lengte van het verblijf van de CEO, waarbij de toppers gemiddeld 3 jaar langer aan de top stonden dan de matige CEO’s.

De Anderlecht-supporter is het echte slachtoffer 

Anderlecht is niet beursgenoteerd. Was dit wel het geval dan zou de enige conclusie zijn dat de waarde van Anderlecht sterk gedaald is. Coucke betaalde er 80 miljoen euro voor. De vraag is maar wat deze ploeg vandaag nog waard is. Bovendien is er de dreiging dat Union wel eens de ploeg van Brussel zou kunnen worden, een existentiële bedreiging zoals Manchester United die meemaakte met de opkomst van Manchester City. Laten we alvast hopen voor de Anderlecht-supporter dat het nieuwe Deense managementteam rust kan brengen in het Lotto park.

Xavier Verellen is auteur en ondernemer.