De wereld heeft dit jaar heel wat extreme klimaatevenementen moeten registreren. Ook de voorbije decennia konden echter al signalen van dreigende klimaatproblemen worden opgemerkt, maar al die rampen hebben het beleid nog steeds niet kunnen aanzetten efficiënte maatregelen tegen de klimaatverandering te nemen.
Dat blijkt uit een studie van wetenschappers aan de Concordia University in Montreal (Canada), waarbij gekeken werd naar het verband tussen natuurrampen de voorbije drie decennia en internationale en lokale beleidsinitiatieven de daaropvolgende drie jaar om de problemen aan te pakken.
Oproepen
De onderzoekers merken op dat extreme weersomstandigheden en natuurrampen, die honderden miljarden dollars schade veroorzaken en duizenden mensen het leven kosten, niet in verband met hervormingen van het klimaatbeleid kunnen worden gebracht.
“De jongste decennia verscheen er na extreme weergebeurtenissen – zoals ernstige overstromingen, bosbranden of hittegolven – telkens weer een spervuur van oproepen en opiniestukken in de media waarin regeringen worden aangespoord actie te ondernemen tegen de opwarming van de aarde”, benadrukte Sam Rowan, professor politieke wetenschappen aan de Concordia University.
“Verwacht werd dat deze gebeurtenissen zich in een echte klimaatactie van de overheden zouden vertalen. Er kunnen immers een aantal goede redenen worden geciteerd om te geloven dat deze rampen beleidshervormingen zouden uitlokken.”
“In eerste instantie wordt ervoor gezorgd dat de abstractie kwestie van de klimaatverandering – voor vele mensen een saaie problematiek – concreet wordt gemaakt. Bovendien blijkt uit onderzoek dat plaatselijke extreme weersomstandigheden de publieke opinie over klimaatverandering daadwerkelijk veranderen.”
“Tenslotte veroorzaken deze rampen enorme economische schade, zodat toch mocht worden verwacht dat ondernemers op hun lokale ambtenaren de nodige druk zouden uitoefenen om iets aan de klimaatverandering te doen.”
Ontbrekende schakel
“Overheden zijn echter traag, zo niet inert, gebleken bij de introductie van wetgeving als reactie op weersomstandigheden”, werpt Sam Rowan op. “Het bleek onmogelijk specifieke beleidshervormingen te vinden die uit een bepaalde gebeurtenis voortvloeiden.”
“Evenmin werden sporen gevonden van algemene initiatieven die de problematiek zouden kunnen helpen aanpakken. Nieuw beleid had meestal ook geen enkel verband met recente lokale weersomstandigheden.”
Rowan wijst erop dat de studie niet heeft gezocht naar bewijzen dat klimaatschokken tot een grotere mobilisatie zou leiden bij het maatschappelijk middenveld, klimaatactivisten of bedrijven die door de gevolgen van de klimaatverandering worden bedreigd.
“Dit zou de ontbrekende schakel in de keten kunnen zijn”, beklemtoonde de wetenschapper. “Er blijken tussenstappen nodig – zoals protestbewegingen of lobbywerk bij ambtenaren – om te garanderen dat politici zich gedwongen zouden voelen om zich over het knelpunt te buigen.”
“Maar zelfs wanneer de publieke opinie is gemobiliseerd, krijgen voorstanders van klimaatactie vaak te maken met een sterke tegenstand van invloedrijke groepen, die vaak goed zijn verbonden en op een sterke financiële steun kunnen rekenen”, waarschuwt Rowan nog.
“De industrie van de fossiele brandstoffen is daarvan een goed voorbeeld. Deze sector kende een sterke organisatie en lukte erin om met één stem te spreken. Hopelijk kunnen de extreme weersomstandigheden als een soort katalysator optreden om milieugroeperingen te helpen zich beter te organiseren, nieuwe leden aan te trekken en sterkere coalities te vormen om met kans van succes op klimaatactie aan te dringen.”
(bg)