De Twitter gemeenschap roert zich nu Elon Musk officieel de baas is van het social media platform. Menig twitteraar onderzoekt de mogelijkheden van een switch naar een gelijkaardig platform. Het Duitse mastodon.social staat daarbij erg in de belangstelling. Is Twitter een zinkend schip geworden en is die afkeer van Musk terecht?
Musk en moderatie
Niet iedereen is even enthousiast over de persoon Musk. Zijn uitspraak dat ‘de Twitter vogel eindelijk vrij is’ viel bijvoorbeeld bij menigeen niet in goede aarde, omdat de vrees bestaat dat Donald Trump nu weer zou terugkeren op Twitter. Musk zou dat geen probleem vinden, heeft hij meermaals verkondigd. Trump zelf heeft er voorlopig echter geen oren naar. Hij heeft immers zijn eigen, verlieslatende, platform Truth Social. In het verlengde hiervan bestaat bij velen op Twitter de vrees dat allerlei rechts-extremistische complotdenkers nu vrij spel krijgen. Musk wil immers niet veel weten van het actief modereren van tweets.
Ik zit niet te wachten op de terugkeer van Trump op Twitter. Ik volgde hem wel. Hij was immers de president van de VS en als journalist wil je weten wat hij allemaal uitspookt, zegt en denkt. Er zijn meer mensen waar ik het in beginsel helemaal niet mee eens ben. Thierry Baudet bijvoorbeeld. Ik sta achter geen enkele tweet van hem, maar wil wel weten wat hij allemaal uitkraamt om hem in de gaten te houden. Soms reageer ik op zijn tweets, als het mij echt te gortig wordt. Het resultaat is dan tientallen reacties van mensen die pro Baudet zijn. Dat zijn niet altijd de meest vriendelijke reacties. Omdat ik al snel leerde dat in discussie gaan met hen in negen van de tien gevallen geen zin heeft, laat ik ze uitrazen en reageer verder niet. Baudet reageert zelf nooit. Na een dag is het dan weer over.
Er zijn mensen mij in de loop der jaren gaan volgen op Twitter van wie ik die stap niet snap, als ik hun tweets met die van mij vergelijk. Ze zijn overal tegen, er deugt niets in de wereld. En natuurlijk komt ook het vermeende WEF complot regelmatig voorbij. Normaal gesproken, volg ik altijd terug en blijf ik terugvolgen. Zolang degene het niet te bont maakt. Twitter is een goede graadmeter voor de gemoedstoestand in de maatschappij. Die is in Nederland en België al jaren niet positief, eufemistisch uitgedrukt.
Wat ik met bovenstaande twee alinea’s maar wil zeggen: al voor de overname van Twitter door Musk krioelde het erop van personen en denkbeelden die je liever niet leest en ziet. Onderzoekers in de VS en Italië toonden onlangs aan dat conservatieve standpunten en denkbeelden sowieso de boventoon voeren op Twitter. Voor een positieve houding inzake de aanpak van wereldproblemen zoals de klimaatverandering moet je er dus veelal niet zijn.
Mastodon.social
Veel twitteraars die vrezen dat het onder de leiding van Musk nog erger wordt, stappen over naar mastodon.social. Of laat ik het iets voorzichtiger formuleren: ze verkennen deze mogelijkheid, maar hun Twitter account hebben ze nog niet definitief om zeep geholpen. Wat is dat mastodon.social? Het is een open bron netwerk waar iedereen lid van kan worden zonder kosten. De servers staan in Duitsland en het is dus Duits recht waaraan je je moet houden als je daarop actief bent. Die Duitse regels zijn streng. Bijvoorbeeld inzake seks en porno. Maar ook geweld en racisme liggen er onder een vergrootglas. Ideaal dus voor een fatsoenlijk platform waarop mensen netjes converseren en elkaar in hun waarde laten.
Hoe wordt dat gecontroleerd? Het is niet gebaseerd op een businessmodel en moderatie geschiedt door vrijwilligers. Als half Twitter ineens op Mastodon actief wordt, lijkt het mij slechts een kwestie van tijd voordat ook daar zich minder frisse figuren melden. Zie dat dan maar als onbezoldigde moderator allemaal in de hand te houden. Afgelopen weekend konden de servers de toestroom van twitteraars al tijdelijk niet aan. Ik zie ten slotte tweets voorbijkomen dat de techniek erachter niet echt simpel is. Zover ik kan beoordelen, post men er inderdaad keurige berichten.
Twitter primaire nieuwsbron
Twitter is sinds ik mij op 31 december 2010 registreerde steeds meer mijn belangrijkste bron van informatie en nieuws geworden. De traditionele media zijn lang niet altijd even snel met het updaten van nieuws. Bovendien kunnen die niet iedere kant van de zaak op een en hetzelfde moment duiden. In mijn tijdlijn volg ik veel journalisten en nieuwsmedia. Door een continue vloed aan tweets vanuit verschillende hoeken en gaten van de wereld, voed ik mij online continu met nieuws. Niet alleen het nieuws dat zich op het moment suprême afspeelt, maar ook de diepere achtergronden.
Neem als voorbeeld de oorlog in Oekraïne. Ik volg Nederlandse journalisten die veel weten over Rusland en Russisch kennen om wat daar gezegd en geschreven wordt te duiden. Wie ik daarnaast volg, zijn journalisten uit Oekraïne en Belarus die in het Engels tweeten over de toestand in hun land. De Belarussische oppositieleidster Svetlana Tichanovskaja heeft een prominente plek in mijn tijdlijn zodat ik oog hou op wat zij probeert te realiseren in haar ballingschap in Europa. Door al die tweets uit verschillende bronnen vorm ik mij dagelijks een gedegen beeld van de situatie in Oekraïne, Rusland en Belarus en van welke kant het lijkt op te gaan.
Ander voorbeeld. Als ik ertoe in staat ben, en dat is eigenlijk alleen als ik in een hotelkamer verblijf, kijk ik dagelijks steevast naar BBC World News. Mijn favoriete journalist aldaar is Ros Atkins. Hij weet een actueel onderwerp in een tijdsbestek van tussen de vier en maximaal acht minuten van alle kanten te belichten en te verklaren. Thuis in Antwerpen kan ik hem niet op tv aanschouwen. Gelukkig gooit hij regelmatig zo’n item op Twitter.
Toekomst Twitter
Voorlopig is het nog niet geheel duidelijk wat Musk van plan is met Twitter. Veel werknemers de laan uitsturen, maximale freedom of speech, er een soort giga app van maken. Het is een allegaartje van losse flodders die hij op de wereld loslaat. Musk heeft echter geen onbeperkte vrijheid om te doen en laten wat hij wil. Hij zal het businessplaatje in het oog moeten houden. Aan een investering van 44 miljard dollar zal hij toch wat willen verdienen op den duur. Dan moet je niet (potentiële) investeerders wegjagen met al te rigoureuze maatregelen en uitspraken waardoor de twitteraars massaal afhaken. Bovendien heeft hij te maken met economische machtsblokken die hun eigen regels volgen waar het gaat om online activiteiten op sociale media. Zo tweette Eurocommissaris voor de Interne Markt Thierry Breton al dat ‘de Twitter vogel in de EU volgens EU-regels zal vliegen’.
Wie weet, is Musk zo geniaal dat hij van Twitter een winstgevende onderneming weet te maken waar iedereen deel van wil zijn. Of Twitter gaat aan de chaos van Elon Musk ten onder. Wie zal het zeggen? Ik ga er niet bij voorbaat van uit dat ik over 13 jaar mijn 25-jarig Twitter jubileum vier. Zolang Twitter mij blijft bieden waar ik wat mee kan, en voorlopig lijken al die journalisten en nieuwsmedia die ik volg gewoon op de oude voet verder te tweeten, zal ik niet vertrekken.
De auteur Johan Peters is freelance journalist.