Nord Stream 1 en 2, de pijplijnen die Russisch gas via de Oostzee naar Duitsland vervoeren, werden gesaboteerd. In totaal werden vlakbij het Deense eiland Bornholm drie lekken gevonden. De Zweedse kustwacht heeft nu een vierde lek aangetroffen.
Twee van de lekken bevinden zich in de Zweedse economische zone, de twee andere in de Deense. Dat het hier om sabotage gaat, is ondertussen niet meer uit te sluiten: de buizen van gewapend beton springen niet zomaar, en al helemaal niet allemaal tegelijkertijd.
VS of Rusland?
Het lek werd eerst opgemerkt door technici, die zagen hoe de druk in de beide pijplijnen wegviel. Een Deense F-16 werd erop uitgestuurd om te gaan kijken, en die kwam terug met enkele foto’s. Daarop was een grote vlek te zien op het water, van wel een kilometer in diameter, net boven een van de lekken.
Er is nog steeds geen duidelijkheid over wie achter de sabotage zou zitten. Rusland is er stellig van overtuigd dat de VS hier achter zitten, om zo het belangrijkste Russische drukmiddel op het Westen – we sluiten de pijplijnen af en zetten Europa zonder gas – te laten wegvallen. Bijna alle anderen, voornamelijk experten, wijzen echter met de vinger naar Rusland zelf: door de pijplijnen op te blazen, waarschuwt men Europa dat er nog aanslagen tegen andere infrastructuur op zee kunnen plaatsvinden.
Gepland maneuvre?
Wat dit narratief kracht bijzet, is het feit dat westerse veiligheidsdiensten maandag en dinsdag Russische ondersteuningsschepen zagen rondvaren vlakbij de plek waar de lekken opdoken. Vorige week ontdekten ze dat er ook Russische onderzeeërs in deze wateren rondzwierven. Een Deense ambtenaar nuanceert echter: “We zien ze elke week. De Russische aanwezigheid in de Baltische Zee is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Ze testen regelmatig onze reactiesnelheid.”
Dmitri Peskov, de woordvoerder van het Kremlin, had wel verwacht dat het Westen Rusland zou verdenken. Dit noemt hij “te verwachten, dom en absurd”. Rusland besliste ook een VN-Veiligheidsraad aan te vragen om de hele kwestie te bespreken. “Verdacht”, klinkt het bij een Amerikaans ambtenaar, die anoniem spreekt met CNN. “Normaal gezien opereert Rusland niet zo snel”, waarmee hij suggereert dat dit een onderdeel van het plan is.
(mah)