Arbeidsmarkthervormingen moeten meer mensen aan de slag krijgen, maar als de Belgische fiscaliteit niet volgt, is dat bij voorbaat mislukt. Onze personenbelasting is behalve ongelooflijk complex ook bijzonder arbeidsontmoedigend. Werken loont niet in België. Hieronder drie fiscale adviezen die u geld kunnen opleveren. 

Advies 1: Temper je ambities, werk niet te veel en verdien niet te veel

In België heb je een belastingtarief van 50 procent vanaf een jaarlijks belastbaar inkomen boven de 42.370 euro. Ook de gemeentes pikken een graantje mee en heffen zogenaamde opcentiemen (gemiddeld ca. 7 procent), daardoor komt het tarief op 53,5 procent voor het merendeel van de Belgische middenklasse. (Het minimumloon bevindt zich reeds in de schijf van 40 procent). Vervolgens kan je allerhande aftrekken toepassen, die op hun beurt weer voor andere onevenwichtigheden en bijkomende complexiteit zorgen.

Ter vergelijking: in Nederland betaal je maximaal 49,50 procent vanaf 68.508 euro, in Frankrijk betaal je maximaal 45 procent vanaf 157.807 euro. Duitsland doet nog beter met maximaal 45 procent vanaf 270.500 euro belastbaar inkomen. Het is moeilijk om verschillende nationale fiscale stelsels te vergelijken, maar de conclusie blijft, België belast arbeid als was het een radioactief goedje.

Eigenlijk zou het nog beter zijn gewoon thuis te blijven, als je een werkloosheidsuitkering ontvangt krijg je namelijk een belastingvermindering van 1.828 euro per jaar. Een belastingvermindering die vooral naar langdurig werklozen gaat. Jaarlijkse kostprijs voor de Schatkist: ca. 346 miljoen euro.

Advies 2: krijg bij voorkeur 4 kinderen

Elke belastingplichtige krijgt een belastingvrije som. Dat is, zoals het woord zegt, een basisbedrag waarop geen belastingen worden betaald. In 2022 is dat voor elke belastingplichtige 9.270 euro per jaar. 

Maar, als je kinderen ten laste hebt, wordt dat bedrag verhoogd, met 9.730 euro voor drie kinderen en met maar liefst 15.740 euro voor vier kinderen. Vanaf vier kinderen betaal je dus geen belastingen op maar liefst 25.470 euro belastbaar inkomen. 

Uiteraard is het doel van deze extra tegemoetkomingen in zekere zin gerechtvaardigd, maar men kan zich afvragen of dergelijke kortingen voor grote gezinnen nog opportuun zijn in een samenleving met steeds meer kleinere tweeverdienersgezinnen (met gemiddeld 1,7 kinderen), eenoudergezinnen en nieuw samengestelde gezinnen. 

Daarbovenop is in België ook een belastingkrediet voor kinderen ten laste ingevoerd. Grote gezinnen kunnen in sommige gevallen niet ten volle genieten van de bijzonder grote belastingvrije som. Om deze situatie te verhelpen wordt het niet gebruikte deel van de belastingvrije som voor de kinderen ten laste omgezet in een terugbetaalbaar belastingkrediet, met een maximum van 470 euro per kind ten laste. Je krijgt dus belastingen terug, ook al betaal je er geen. Kostprijs aan de schatkist: zo’n 247 miljoen euro.

Advies 3: Ga trouwen, of scheiden 

Als je een partner hebt kan je ook gewoon feitelijk gaan samenwonen, het nadeel is dat je voor de fiscus dan een alleenstaande belastingplichtige bent, en de Belgische single wordt het zwaarst belast van de hele OESO.

Is de passie te groot, ga dan zeker trouwen. Maar zorg ervoor dat je partner niet te veel verdient. Dan kan je namelijk genieten van de zgn. ‘huwelijksquotiënt’. Daardoor zal een deel van de beroepsinkomsten van de werkende partner worden toegekend aan de andere partner, 11.450 euro aan inkomsten wordt zo lager of niet belast. De werkende partner wordt minder belast en beide partners hebben er baat bij dat er weinig inkomen is en blijft. 

De maatregel dateert uit de tijd waarin het kostwinnersmodel nog de norm was en zet dus allesbehalve aan tot meer werken. Ook de Europese Commissie wijst ons elk jaar op deze negatieve prikkels om uit werken te gaan. Jaarlijkse kostprijs aan de schatkist: zo’n 584 miljoen euro. 

Het kan echter ook fiscaal interessant zijn om te gaan “scheiden” van je werkende partner. Onze Belgische wetgeving subsidieert namelijk uit de echt gescheiden partners. De werkende partner kan dan een onderhoudsuitkering geven aan de andere partner en deze uitkering voor 80 procent aftrekken. Jaarlijkse kostprijs aan de schatkist, zo’n 187 miljoen euro. 

Conclusie 

• In België werk je en verdien je best niet te veel.

• Als je een partner hebt blijft één van de twee best thuis.

• Zorg voor 3 à 4 kinderen en probeer je inkomsten zo laag mogelijk te houden.

De overheid helpt u door er  jaarlijks ca. 1,3 miljard euro tegenaan te gooien, elk jaar opnieuw, en dan hebben we het nog niet gehad over de vele sociale tegemoetkomingen zoals verhoogd kindergeld, sociale tarieven inzake energie, goedkopere kinderopvang etc.

Eerlijke fiscaliteit betekent niet werknemers, zelfstandigen en ondernemingen nog meer gaan belasten, maar ervoor zorgen dat we de grootschalige subsidie van passiviteit ombuigen in het belonen van werken en ambitie. Moderniseer de fiscaliteit, maak deze neutraal t.a.v. de gezinsvorm en verlaag de lasten op arbeid zodat werken eindelijk loont. 

De auteur Wesley De Visscher is adviseur fiscale zaken op de studiedienst van N-VA en schrijft in eigen naam.