In de wereld gebeuren voortdurend zaken die zich nooit eerder hebben voorgedaan. Toch zijn economen en investeerders ervan overtuigd dat het verleden een onbetwistbare gids voor de toekomst vormt.
Het verleden helpt ons onze verwachtingen te kaderen, leert ons waar we fouten begingen en biedt een goed beeld van wat werkt en wat niet. Maar het verleden is in geen geval een wegenkaart voor de toekomst.
Beurs- en andere analisten vullen hun dagen met voorspellingen te maken op basis van het verleden. Men kan ze dat niet kwalijk nemen, want het is de enige houvast die ze hebben. Maar de economie is geen exacte wetenschap. “Economie is een massale groep mensen die middelmatige beslissingen neemt, gebaseerd op de beperkte informatie die hij heeft over de zaken die zijn welzijn beïnvloeden” schrijft auteur Morgan Housel in zijn boek ‘The Psychology of Money’.
Maar de grondslag van de economie is dat alles verandert. Wie 40 jaar geleden zou hebben verteld dat influencer, hondenuitlaten, AI-specialist of yogaleraar in 2022 een job zouden zijn, zou raar zijn bekeken. Weinige zaken blijven lang duren. Wie de geschiedkundigen als profeten van de toekomst beschouwt, begeeft zich op glad ijs.
Nog volgens Housel zal wie te veel op het verleden vertrouwt om zijn investeringen in goede banen te leiden, met twee verrassingen worden geconfronteerd.
1. Gebeurtenissen die de wereld ingrijpend veranderen gaan aan je voorbij.
“Stel je voor hoe de wereld eruit zou hebben gezien mochten deze 7 mensen niet hebben geleefd.
- Adolf Hitler
- Jozef Stalin
- Mao Zedong
- Gavrilo Princip
- Thomas Edison
- Bill Gates
- Martin Luther King
In de 19de en 20e eeuw werden in totaal 15 miljard mensen geboren. Maar mochten deze 7 mensen niet hebben geleefd, dan zou de wereld er vandaag totaal anders uitzien. Met andere woorden zijn 0,00000000004 procent van de mensen die toen geboren werden grotendeels verantwoordelijk voor de richting die de wereld uitging.”
Hetzelfde geldt voor een aantal gebeurtenissen die weinigen of zelfs niemand kon voorzien, maar die de wereld ingrijpend hebben veranderd:
- De aanslagen van 11 september 2001
- De val van de Sovjet-Unie
- De Tweede Wereldoorlog
- De ontwikkeling van vaccins
- De ontwikkeling van ARPANET
2. De geschiedenis kan een foute gids voor de toekomst zijn omdat hij geen rekening houdt met de structurele veranderingen die vandaag relevant zijn.
In zijn mémoires ‘Shoe Dog‘ schrijft Nike-stichter Phil Knight het volgende over zijn begindagen in de zakenwereld.
“Er bestond niet iets als durfkapitaal. Een jonge ambitieuze ondernemer kon nergens terecht. En als er al ergens een mogelijkheid was, dan werd die bewaakt door een risicomijdende portier met zero verbeelding. Met andere woorden: een bankier.”
Alle historische gegevens over hoe startups toen gefinancierd werden zijn vandaag waardeloos. De beursindex S&P 500, die de vijfhonderd grootste Amerikaanse bedrijven oplijst, bevatte in 1976 geen financiële aandelen. Vandaag zijn ze goed voor bijna 20 procent van de index. Hetzelfde geldt voor techaandelen die 50 jaar geleden amper bestonden. De gemiddelde tijd die verloopt tussen twee recessies is van vijf jaar bij het begin van de 20e eeuw geëvolueerd tot acht jaar bij het begin van de 21e eeuw en zelfs naar 14 jaar vandaag, als we 2008 als graadmeter voor de de meest recente recessie nemen.
Alles is voortdurend in beweging en verandert. Ook investeren is dus weinig meer dan een ononderbroken veranderende activiteit. Wie historici als profeten van de toekomst beschouwt, begeeft zich op glad ijs. Want de wending die de wereld neemt, wordt veelal bepaald door verrassingen.
