De Chinese miljoenenstad Shanghai ging lange tijd gebukt onder de extreme coronamaatregelen van de Chinese overheid. Naar verluidt zouden veel mensen zijn overleden tijdens de brute lockdown, omdat ze moeite hadden om de noodzakelijke medische zorg te krijgen. Families van slachtoffers proberen nu, ondanks de zware censuur, de verhalen van hun overleden geliefden te vertellen.
In de strijd tegen het coronavirus legde de autoriteiten van de stad Shanghai haar inwoners strenge beperkingen op. Miljoenen Chinezen belandden in strikte quarantaine, wat tot wanhopige situaties leidde. In sommige gevallen werden de ingangen van huizenblokken afgesloten met twee meter hoge groene hekken.
Doordat het hele leven in de miljoenenstad volledig tot stilstand kwam, ontstonden er voedseltekorten bij mensen thuis. De winkels waren immers gesloten en koeriers van voedsel en medicijnen zaten zelf ook in lockdown of waren positief getest.
Het ziekenhuis was gesloten
Zo was er het verhaal van Zhou Shengni, die een dokter nodig had. De 49-jarige had een astma-aanval en ging met spoed naar het ziekenhuis Shanghai East. Daar aangekomen kreeg hij echter te horen dat het ziekenhuis gesloten was, omdat het gebouw ontsmet werd tegen de verspreiding van Covid-19. Zhou spoedde zich met zijn familie naar een ander ziekenhuis, waar de hulp helaas te laat kwam en hij overleed.
De dood van Zhou bleek geen uniek incident te zijn. Gedurende de lockdown beperkten de ziekenhuizen in de stad zich tot het verlenen van enkel spoedeisende hulp. Daarnaast kregen patiënten die in nood waren te horen dat ze eerst een PCR-test moesten laten afnemen om toegang te krijgen tot levensreddende gezondheidszorg.
Censuur draait overuren
De gezondheidsautoriteiten van de stad meldden van februari tot mei 588 sterfgevallen in verband met Covid-19. Ambtenaren telden mensen zoals Zhou echter niet mee, die als gevolg van de lockdown van de stad stierven. Een discussie over de nevenschade van China’s nul-Covid-beleid wordt namelijk sterk beknot, door de Chinese censuur die overuren draait.
Zo deelde Shi You een artikel met de titel “Shanghai Overleden”, waarin melding werd gemaakt van mensen uit de stad die waren overleden als gevolg van de strenge beperkingen van de lockdown. Onder het artikel stroomde het commentaar binnen met berichten van mensen die vergelijkbare verhalen als Zhou hadden meegemaakt.
Casper Yu besefte onmiddellijk dat zowel het artikel als de commentaren daaronder belangrijk zijn. Yu, inwoner van Shanghai, was bezorgd dat de censoren cruciaal bewijs zouden verbergen, en begon met het maken van screenshots. Een paar uur later was het artikel op WeChat verwijderd. De screenshots werden vervolgens door Yu geplaatst op zijn blog, dat door meer dan 20.000 mensen gelezen is.
Het verhaal van Yu is een van vele voorbeelden van verschillende projecten die online verschenen om de sterfgevallen te documenteren. Zo is er ook de clouddienst Airtable, waar beschrijvingen te vinden zijn van personen, afbeeldingen van dode lichamen en foto’s van geliefden die inmiddels zijn overleden als gevolg van de strenge lockdown. De database ging viraal, maar werd als snel geblokkeerd op WeChat en Weibo.
NFT’s
Als reactie op de censuur richten de inwoners van Shanghai zich ook op de blockchain, waar ze video’s, foto’s en kunstwerken als NFT’s veilig bewaren. Daar kunnen ze vrijelijk worden gedeeld en zijn ze veilig voor Chinese censuur. Op NFT-marktplaatsen worden verhalen gedeeld van de ontberingen van de bevolking, zoals een gebrek aan voedsel of situaties waar geen medische hulp kon worden geboden dankzij de de coronamaatregelen.
Gevreesde groene hekken duiken weer op in het straatbeeld
De afgelopen weken verschenen er steeds meer berichten over versoepelingen van de lockdownmaatregelen in de stad, maar het lijkt er nu echter op dat Shanghai nog niet helemaal verlost is. In Minhang, een centraal gelegen district in Shanghai, moeten inwoners opnieuw in quarantaine. Bewoners van de stad melden dat de gevreesde groene hekken weer zijn opgedoken in het straatbeeld.
(lb)