Uit een onderzoek van de bankenfederatie Febelfin blijkt dat 16 procent van de jongeren bereid is om zijn rekening ter beschikking te stellen van criminelen zodat zij het kunnen gebruiken om illegaal geld te versluizen. De jongeren krijgen daarvoor een vergoeding. In dergelijke situaties wordt er gesproken van geldezels.

Criminelen doen meer dan eens een beroep op zogenaamde geldezels om illegaal verkregen geld te versluizen naar andere rekeningen. Ze beloven de betrokkenen dat ze snel en makkelijk geld kunnen verdienen, in ruil voor het uitlenen van hun bankrekening en/of bankkaart en pincode. Op die manier kunnen de oplichters vermijden dat de politie hen op het spoor komt.

Jongeren als geldezel

Febelfin merkt op dat voornamelijk jongeren heel vatbaar zijn om geldezel te worden. Uit een studie van de federatie blijkt dat maar liefst 16 procent van de jongeren (tussen 16 en 30 jaar) zijn of haar bankkaart en pincode zou uitlenen in ruil voor geld. Tijdens de coronacrisis was er ook al sprake van een toenemend aantal jongeren dat bereid is geldezel te spelen.

Meer en meer mensen geven ook aan dat een crimineel hem of haar heeft aangesproken om geldezel te worden. Het gaat hier om 5 procent van de bevolking, tegenover 3 procent in 2021. Bij jongeren ligt dat cijfer fors hoger. In die groep geeft 10 procent aan al eens door een oplichter te zijn benaderd. Ook hier is er sprake van een toename tegenover 2021. Toen kwam dat cijfer uit op 6 procent.

Strafbare feiten

Voorts toont het onderzoek aan dat 10 procent van de mensen ervan overtuigd is dat ze geen strafbaar feit plegen wanneer ze de rol van geldezel op zich nemen. Bij de jongeren is dat zelfs 16 procent. “Maar geldezel worden is allesbehalve onschuldig”, benadrukt Febelfin. “Een geldezel werkt (onbewust) mee aan witwaspraktijken en fraude, dat zijn strafbare praktijken. Via de bankrekening van de geldezel kan de phisher illegaal verkregen geld terug in het legale circuit krijgen.”

Als geldezel loop je dan ook het risico vervolgd worden, wat kan leiden tot grote gerechtelijke en fiscale boetes. De bank kan overigens weigeren om geldezels nog een bankrekening, bankkaart en/of lening toe te kennen. Daarenboven riskeert de geldezel dat de phisher zijn/haar rekening plundert.

Nieuwe technieken

Nog verontrustender: de oplichters vragen meer en meer naar andere gegevens van de geldezels, zoals identiteitskaart en adres. “In onze onderzoeken stellen we vast dat jongeren steeds vaker hun identiteit, al dan niet bewust, laten misbruiken. Regelmatig duiken er feiten van phishing op waarbij het frauduleuze bericht verstuurd werd met een gsm-nummer dat op naam van een minderjarige blijkt te staan”, zegt Stijn De Ridder, Diensthoofd Commissaris Politiezone Antwerpen. “Op die manier blijven de criminelen buiten schot en komen politie en justitie bij deze jongeren uit.”

Hij voegt eraan toe dat almaar meer jongeren ook hun adres ter beschikking stellen van criminelen om er postpakketten te laten leveren. “Via webshops kopen criminelen met buitgemaakt geld dure spullen aan. Ze laten hun bestellingen afleveren op het adres van deze jongeren, zodat ze zelf onder de radar blijven”, verduidelijkt hij. “De ultieme ronselkanalen voor dit soort van praktijken zijn verschillende Telegram- en Snapchatgroepen.”

(mah)