De Europese Unie gaat techreuzen als Facebook, Google of TikTok regels opleggen die de verspreiding van desinformatie en het online aanbieden van illegale diensten moeten tegengaan. Er komen ook bijkomende privacyregels. Daarover hebben de Europese instellingen in de nacht van vrijdag op zaterdag onderling een akkoord bereikt, dat door de Europese Commissie als “historisch” bestempeld wordt.

• Het gaat om de zogeheten Digital Services Act, kortweg DSA. Die langverwachte wet over de digitale diensten heeft als ambitie om een Europees kader te scheppen voor online platformen die actief zijn in de EU. Volgens eurocommissaris voor Interne Markt Thierry Breton zijn er drie basisprincipes:
  • een snelle verwijdering van illegale inhoud die online circuleert
  • een veiliger omgeving creëren voor gebruikers en vooral minderjarigen
  • meer verantwoordelijkheid voor de grote techplatformen

• Een van de ambities is om de online verspreiding van desinformatie, oorlogspropaganda en haatzaaiende taal op sociale media tegen te gaan. Met de DSA als wettelijk kader zullen overheden nu dezelfde principes als in de offline wereld kunnen hanteren om snel in te grijpen, zegt eurocommissaris voor Mededinging Margrethe Vestager, die verzekert dat er wel beschermingswallen ingebouwd zijn voor de vrijheid van meningsuiting.

• De DSA legt ook regels op voor online-advertenties, onder meer om de verkoop van namaak tegen te gaan. Er komt een eenvormige klachtenprocedure voor consumenten.

• Van de techbedrijven wordt meer transparantie over hun algoritmes geëist, zodat gebruikers meer inzicht krijgen over hoe hun persoonsgegevens gebruikt worden. “Hoe groter het online platform, hoe groter de verantwoordelijkheden”, zegt de Europese Commissie.

• Gerichte advertenties op jongeren worden verboden, net zoals doelgerichte advertenties op basis van seksuele voorkeur of religie.

• Een van de bezorgdheden was dat de nieuwe regels de opkomende internetbedrijven die nog niet zo kapitaalkrachtig zijn als de Big Tech-reuzen, zouden versmachten. Er is daarom een grens van 45 miljoen maandelijkse gebruikers vastgelegd. Onlineplatformen met minder gebruikers, zijn vrijgesteld van sommige verplichtingen.

• De Europese Commissie krijgt de bevoegdheid om de heel grote online platforms, zoals Facebook of YouTube, in de gaten te houden en kan ontradende boetes tot 6 procent van de wereldwijde omzet van het bedrijf in kwestie opleggen. Bij herhaaldelijke overtredingen, kan de Commissie zelfs overgaan tot een Europese verbanning van het platform.

• Het akkoord werd gesloten na een marathonzitting met onderhandelaars van het Europees Parlement en de EU-lidstaten. Nu beide wetgevende organen aan boord zijn, zou de formele goedkeuring door de lidstaten een principe een formaliteit moeten zijn.

• De DSA is het tweede grote wetgevende pakket waarmee Europa de techreuzen in het gareel wil krijgen, na de Digital Markets Act of DMA.

• Nog dit: het akkoord komt er onder het Franse voorzitterschap van de EU, een dag voor de cruciale Franse presidentsverkiezingen tussen Emmanuel Macron en uitdager Marine Le Pen. Macron kan dus op de valreep nog met een Europese trofee uitpakken.