Zowel in de Verenigde Staten als Europa zetten overheden steeds meer in op elektrische auto’s. Op die manier moet de uitstoot van CO2 naar omlaag gebracht worden. Die shift maakt dat de markt van batterijen in volle groei zit. Maar de VS en de EU moeten een tand bijsteken in die transitie als ze niet afhankelijk willen worden van China.

“Batterijen zijn de nieuwe olie”, schrijft Axios. Overheden zetten massaal in om het wagenpark te “vergroenen”, stapsgewijs worden wagens met verbrandingsmotoren minder aantrekkelijk gemaakt om consumenten aan te sporen een elektrisch model aan te schaffen.

Daarvoor hebben zowel de Verenigde Staten als de Europese Unie al concrete doelen vooropgesteld. Zo hoopt Biden dat de helft van alle wagens die in de VS verkocht worden in 2030 elektrisch zullen zijn. De EU ziet het zelfs nog ambitieuzer en hoopt tegen 2035 de verkoop van auto’s met een verbrandingsmotor te verbieden.

Die transitie zal de vraag naar batterijen naar alle verwachtingen doen exploderen. Batterijen worden niet alleen in elektrische voertuigen gebruikt, maar ook in huis worden thuisbatterijen – die opgewekte energie uit bijvoorbeeld zonnepanelen kunnen bewaren – steeds populairder. Hoog tijd dus voor overheden om een betrouwbare en weerbare leveringsketen aan te leggen om de mineralen en productiecapaciteiten te kunnen voorzien om zelf de toekomstige energienoden te voorzien.

Strijd om toppositie

De Europese Unie heeft de ambities al bekend gemaakt om een wereldleider te worden op het vlak van batterijproductie en -gebruik. Daarom richtte de Europese Commissie de European Battery Alliance (EBA) op in 2017. Die instelling heeft als doel de strategische richtlijnen van de Commissie uit te werken om zo de toegang tot ruwe mineralen te garanderen en de Europese batterij-industrie te stimuleren.

Volgens schattingen van de Europese Commissie zou de vraag naar batterijen tegen 2030 tot 14 keer hoger moeten liggen dan in 2021. Tegen dan hoopt de Commissie dat de EU zo’n 17 procent van die wereldwijde vraag kan beantwoorden.

Ook in de VS worden stappen ondernomen om de batterijtrein niet te missen. Zo haalde president Joe Biden de Defense Production Act van onder het stof om de ontginning van kobalt, lithium, nikkel en grafiet – essentiële mineralen voor batterijen – op eigen bodem te stimuleren. Ook werden buitenlandse bedrijven door de Amerikaanse overheid gestimuleerd om er zich te vestigen voor de productie van batterijen.

Klinkt als autarkie

De coronacrisis en de problemen in de leveringsketens die nadien volgden hebben doen inzien dat er grote risico’s verbonden zijn aan een te ver uitgespreide globale toeleveringsketen. De oorlog tussen Rusland en Oekraïne heeft daar extra olie op het vuur gegoten. Voor de Europese landen werd plots pijnlijk duidelijk hoe afhankelijk ze zichzelf hebben gemaakt van Russische energiebronnen.

De conclusie die daaruit getrokken kan worden, klinkt een beetje als autarkie: zo min mogelijk goederen importeren, de economie zo zelfvoorzienend mogelijk maken. Zo’n model is in de hypergeglobaliseerde wereld van tegenwoordig echter zo goed als onmogelijk. De EU en de VS kunnen nieuwe mijnen openen, gigafabrieken aanleggen en de productie opdrijven, het grootste deel van de belangrijkste grondstoffen voor de productie van batterijen komt nog steeds uit China.

Balkanisering

Meer dan op eigen grond in te zetten, moeten overheden vooral investeren in landen buiten China die ook over voldoende grondstoffen beschikken, om zo een veilige leveringsketen te voorzien van mijn tot batterij. Dat zegt JB Straubel aan Axios, een medeoprichter van Tesla die nu CEO is van Redwood Materials, een bedrijf dat batterijcomponenten produceert.

Deze week stelde een consortium van het Zuid-Koreaanse bedrijf LG een overeenkomst vast met verschillende Indonesische staatsbedrijven om een deel van het productieproces van batterijen voor rekening te nemen. Op die manier probeert LG zich minder afhankelijk te maken van de grillen van de Chinese overheid in Peking.

Analisten van Morgan Stanley voorspellen de komende decennia een “balkanisering” van de batterij-industrie. Dat wil zeggen dat verschillende overheden en bedrijven elk om een deel van de taart zullen strijden om een zo waterdichte productieketen mogelijk te garanderen.

(fjc)