Zondag hield de Duitse bondskanselier Olaf Scholz een speech in de Bundestag die een pak pragmatischer was dan de onsamenhangende oorlogstoespraken van Russisch president Vladimir Poetin. Scholz kondigde radicale veranderingen aan binnen het energie- en defensiebeleid van Duitsland en kreeg daarvoor een staande ovatie.
De oorlog in Oekraïne lokt op duizelingwekkende snelheid een groot aantal geopolitieke veranderingen uit. In de laatste 48 uur zijn er allerlei scenario’s ontplooid die enkele dagen voorheen nog bijna ondenkbaar leken. Zo kondigde EC-voorzitter Ursula von der Leyen aan dat ze Oekraïne in de EU wil krijgen, bracht Rusland zijn kernwapens in een staat van hoge paraatheid en leverde de Europese lidstaten openlijk wapens aan de Oekraïners. Vooral Zweden viel daarbij op omdat het land dat niet meer gedaan had sinds de Sovjetinvasie van Finland in 1939.
Maar mogelijk nog meer abrupt was de complete U-bocht van Duitsland. Bondskanselier Olaf Scholz sprak van een duidelijke “Zeitenwende”, ofwel keerpunt, in de houding van Duitsland en de EU. Tijdens een nu al historische toespraak van Scholz zei de bondskanselier zondag in de Bundestag dat de EU-lidstaten niet zullen toestaan dat Poetin de klok zal terugdraaien. Een duidelijke verwijzing naar Poetins oorlogstoespraak vorige week waarin hij verwees naar het historisch grondgebied van Rusland, waar Oekraïne zogezegd deels bij hoort. “Dit vereist kracht. We willen en zullen onze vrijheid, democratie en welvaart veiligstellen,” zei Scholz duidelijk.
Scholz kondigde een onmiddellijke investering van 100 miljard euro in het Duitse leger aan. Ook zal Duitsland vanaf nu jaarlijks 2 procent van het bbp in het leger pompen. Overweldigend applaus bulderde door het parlement voor Scholz nog maar uitgesproken was.
Is kernenergie opnieuw bespreekbaar in Duitsland?
Duitsland overweegt ook om zijn resterende kerncentrales langer in gebruik te nemen om de energievoorziening van het land veilig te stellen. Er zijn nog drie kerncentrales actief in het land die tegen 2022 gesloten zouden worden. Duitsland hangt voor meer dan de helft van zijn aardgasvoorraad af van Rusland en zette door het conflict in Oekraïne al de goedkeuring voor de Nord Stream 2-gaspijpleiding van Rusland stop.
De Duitse bondsminister van Economie en Klimaat Robert Habeck lijkt echter niet happig op de mogelijkheid dat kerncentrales in Duitsland actief zullen blijven. Habeck verklaarde dat hij een verlenging van de kerncentrales niet zou verwerpen “op ideologische gronden”, maar herhaalde wel dat het volgens eerder onderzoek Duitsland niet zou helpen op lange termijn.
“Omdat de voorbereidingen voor de stillegging zo ver gevorderd zijn, kunnen de kerncentrales enkel met de grootste veiligheidszorgen en nog niet zekergestelde brandstofvoorraden kunnen blijven werken. En dat is zeker niet wat we willen”, voert Habeck nog aan.
Ondertussen zal Duitsland ook de mogelijkheid voor het behoud van steenkoolcentrales onderzoeken en zijn voorraad van aardgas opvoeren. Daarvoor bouwt Duitsland twee terminals voor het importeren van vloeibaar aardgas (LNG). De terminals worden opgetrokken in Brunsbuettel en Wilhelmshaven.