Nu de Russische President Poetin zich in een oorlog stort met Oekraïne, dringt zich onmiddellijk de vraag op wat de gevolgen voor ons zullen zijn. Dat Europa sterker afhankelijk is geworden van Russisch gas, is daarbij genoegzaam bekend. Minder bekend is dat die afhankelijkheid nauw samenhangt met klimaatbeleid. 

Met name de Europese doelstellingen om minstens een minimumpercentage van onze energie uit zonnepanelen en windmolens – met uiteraard tal van bijhorende subsidies – te halen zijn de boosdoener. Op zich is er niets mis met dit soort energie-opwekking – al is het maar de vraag of gigantisch hoge windmolens thuishoren in landbouwgebied – want decentrale energie-opwekking kan ons enkel maar minder afhankelijk maken van autoritaire regimes.

Het probleem met wind- en zonne-energiebronnen is echter dat ze onbetrouwbaar zijn. Ook batterijtechnologie is nog niet voldoende geëvolueerd om hier een oplossing voor te bieden, om energie op te slaan dus wanneer er te weinig wind of zon is, of te veel, in het geval van wind. Sommigen stellen hun hoop in waterstof als energieopslagvehikel, maar ook dat stelt heel wat problemen.

Dat is ook de reden waarom men van een energie-transitie spreekt. Hernieuwbare energietechnologie staat nu eenmaal nog niet op punt. In afwachting daarvan, willen regeringen dan wel nog klassieke energiebronnen gebruiken, en zowel bij ons als in Duitsland is de favoriete klassieke energiebron gas, zoals bekend. 

Meer dan andere Europese landen voert Duitsland daarom gas vanuit Rusland in. De groenen waren er jarenlang tegenstander van gasopslag via LNG-terminals, die we bij ons wel hebben, in Zeebrugge bijvoorbeeld, en kunnen dienen om meer niet-Russisch gas aan te kopen, zoals ons land dan ook doet. 

Nord Stream 2

De Duitse regering besliste deze week, als reactie op de Russische aggressie, om de activatie van de nieuwe Nord Stream 2 gaspijplijn, die de gastoevoer vanuit Rusland naar Duitsland nog fors zou verhogen, te schorsen.

Op BrusselsReport.eu geef ik vijf redenen waarom dit een goede beslissing is. Niet enkel is het een door en door staatsgedreven en gefinancierd project – ook door de Duitse regering, trouwens – en zitten louche figuren aan de knoppen van het project – zo is de ceo een voormalige Oost-Duitse Stasi-spion die een oude vriend van Poetin is. 

Bovendien overleeft het Russisch regime bij de gratie van dit soort economische activiteit: grondstoffenhandel, met een grote rol voor de overheid, wat tot een grote concentratie van macht en geld leidt, waardoor de elite dus minder gevoelig wordt voor de politieke opinie en zich sneller inlaat met buitenlandse militaire avonturen. Als het Westen iets kan doen om het Russisch imperialisme niet te voeden, is het door projecten zoals Nord Stream niet te subsidiëren. 

Dat betekent niet dat gas kopen van Rusland een slecht idee zou zijn, integendeel. Zelfs tijdens de Koude Oorlog deden we dat. Dat wil echter niet zeggen dat we een beleid moeten voeren dat de afhankelijkheid van Russisch gas kunstmatig hoog houdt, en dat is iets wat het Europese klimaatbeleid, en zeker ook de Duitse klimaatpolitiek, bewerkstelligt. 

Tegen het einde van 2022 sluit Duitsland zijn resterende drie kerncentrales. De Russische inval in Oekraïne en de schorsing van het Nord Stream 2 project kunnen Duitsland er wel eens toe aanzetten tot herziening van die noodlottige beslissing, op paniekerige wijze genomen door de vorige Duitse Kanselier, Angela Merkel, over wie de geschiedenis allicht niet mild zal oordelen. 

Zij nam de beslissing om met kernenergie te stoppen na de ramp in Fukushima, hoewel er bijna geen slachtoffers vielen als direct gevolg van de kernsmelting. Dit ondanks het feit dat deze slecht beheerde kerncentrale zowel aan een tsunami als aardbeving was blootgesteld, wat de bekende Britse groene activist George Monbiot in 2011 dan ook zijn mening deed herzien over kernenergie. Hij was tegen, maar beschouwde Fukushima als de ultieme stress test, waardoor hij voorstander werd. 

Is een nucleaire renaissance bezig ?

De Japanse regering heeft ondertussen besloten de eigen kerncentrales te heropenen, en ook Frankrijk en Nederland gaan volop weer voor nucleair, waarbij Nederland ook haar enige kerncentrale verlengt, ook al is die ouder dan alle Belgische centrales, die de groenen in de Vivaldi-regering volledig toe willen.  

Net na de Duitse beslissing om Nord Stream 2 te schorsen, pleitte het Duitse sociaal-democratische parlementslid Isabel Cademartori er voor om nu toch te overwegen de laatste drie Duitse kerncentrales langer open te houden. Zij is een partijgenote van de Duitse Kanselier Olaf Scholz, dus dit geeft aan dat er toch zaken aan het schuiven zijn. Wie weet is dit wel het begin van het einde van het Duitse, gefaalde, Energiewende – experiment, dat al voor de huidige grote prijzenstijging de Duitse consument met peperdure energiefacturen opzadelde. 

In ons land nam de druk om de kernuitstap terug te draaien de afgelopen weken enkel maar toe, als gevolg van de Russische politiek, die bovenop de huizenhoge energiefacturen kwam. Het is jammer om zien hoe de Belgische groenen zich niettemin blijven verweren tegen wat evident zou moeten zijn, zowel op geopolitiek vlak als op vlak van CO2-vermindering, wat voor de groenen dan toch blijkbaar niet zo heel dringend is, aangezien ze enthousiast gascentrales willen gaan subsidiëren. 

Goed werkende kerncentrales sluiten, met “kernafval” als argument, wat de voornaamste reden van de groenen is, houdt bovendien geen steek, want dat kernafval is er sowieso, of men die centrales nu nog langer openhoudt of niet, los van het feit dat het met dat kernafval wel meevalt, volgens vele experts. 

Ook al geven de groenen uiteindelijk toe en volgen ze het voorbeeld van de Finse groenen, die voor kernenergie zijn, dan nog is het maar de vraag waarom niet meteen alle kernreactoren worden verlengd – of desnoods heropend als ze om technische redenen een tijdje dicht moeten. 

Uiteraard zijn ook hier vele uitdagingen mee gemoeid, van de aankoop van uranium over mogelijke schadevergoeding aan de kandidaat-uitbaters van gascentrales tot de belangen van de Franse uitbater Engie, maar het is een feit dat dit bijzonder waardevolle activa zijn van enorm geostratgisch belang die zich op ons grondgebied bevinden. Ook het belang van de nucleaire expertise die zou verloren gaan is groot. Als die nu verloren gaat door de kernuitstap, is het ook heel wat minder zeker dat er nieuwe, modernere kerncentrales komen in ons land.

Voor 18 maart wil de federale regering beslissen of de kernuitstap al dan niet wordt teruggedraaid. Men kan het belang van die beslissing enkel onderschatten.

De auteur Pieter Cleppe is hoofdredacteur van BrusselsReport, een nieuwe webstek die zich richt op nieuws en analyse met betrekking tot EU-politiek.