Terwijl de Westerse mogendheden zo goed als unaniem zijn in hun steun voor Oekraïne in het conflict met Rusland, is de situatie voor een land als India nog steeds zeer complex. In feite komen de reflexen van de Koude Oorlog weer naar boven: de Russische beer mag niet worden getreiterd.

De boel kalmeren

Tijdens een door de Veiligheidsraad van de VN bijeengeroepen spoedvergadering zei India dat de onmiddellijke prioriteit moet liggen bij het de-escaleren van de crisis tussen Rusland en Oekraïne.

“We moeten ruimte geven aan de recente initiatieven die de partijen hebben genomen om de spanningen te de-escaleren. In dit verband zijn wij verheugd over de intensieve inspanningen die momenteel worden geleverd. De partijen moeten zich meer inspannen om uiteenlopende belangen te overbruggen. We kunnen ons geen militaire escalatie veroorloven”, zei T.S. Tirumurti, India’s permanente vertegenwoordiger bij de VN, tijdens de vergadering van de Veiligheidsraad.

Nog: “De escalatie van de spanningen langs de grens van Oekraïne met de Russische Federatie is een punt van grote zorg. Deze ontwikkelingen kunnen de vrede en de veiligheid in de regio ondermijnen.”

Historische onwil om Moskou boos te maken

Maar terwijl de Indiase republiek net als andere landen de situatie betreurt, durft zij Rusland niet krachtig te veroordelen. Dit is een constante in de diplomatie van het land, suggereren plaatselijke analisten. In 1956, toen de USSR het verlangen naar vrijheid in Hongarije hardhandig de kop indrukte, en daarna in 1968 in Tsjecho-Slowakije, nam de grootste democratie ter wereld ook genoegen met een oproep tot kalmte.

Midden- en Oost-Europa zijn ver weg, terwijl Rusland nog steeds een grote mogendheid is, bijna een buurland. En, bovenal, een mogelijke scheidsrechter in de match tegen Peking, een belangrijke rivaal – technologisch, commercieel en territoriaal – voor New Delhi. En dan hebben we het nog niet over de grote historische vijand, Pakistan, waarmee de betrekkingen op zijn zachtst gezegd altijd ijskoud zijn gebleven. Gevangen tussen twee nucleair bewapende vijanden kan de Indiase republiek het zich niet veroorloven boos te worden op een derde invloedrijke natie in de regio.

De laatste verklaringen van India in de Verenigde Naties lijken nog steeds in die richting te wijzen, wat niet wil zeggen dat er geen intern debat is over de standpunten die het land zou moeten innemen.

“Tijd om aandacht te besteden aan Centraal-Europa”

“Nu de diplomatieke inspanningen om de crisis in Oekraïne te bezweren worden voortgezet, is voor Delhi het moment aangebroken om meer aandacht te besteden aan Midden-Europa, dat in het middelpunt van de strijd tussen Rusland en het Westen staat”, schrijft Chilamkuri Raja Mohan, een Indiaas academicus, journalist en analist buitenlands beleid, in een opiniestuk in The Indian Express.

Verder: “Delhi kan deze kritieke regio niet voor altijd bekijken door het prisma van het conflict tussen Rusland en het Westen. Men mag niet vergeten dat Centraal-Europa niet langer een stuk grondgebied is dat Rusland en de westerse mogendheden in ‘invloedssferen’ kunnen verdelen. Centraal-Europa heeft nu een eigen identiteit en de politieke bevoegdheid om de Europese geopolitiek opnieuw vorm te geven. Een groot akkoord tussen Rusland en het Westen zal alleen werken als het aanvaardbaar is voor Centraal-Europa”, klinkt het nog.

Feit blijft dat de Donbass en Oekraïne erg klein lijken, en vooral erg ver weg, vergeleken met Kasjmir of de Himalaya-valleien, waar India geconfronteerd zou kunnen worden met de groeiende vijandigheid van zijn buren. Voorzichtigheid was dus geboden bij de VN.

“Tot slot benadrukken wij dat het voor alle partijen van vitaal belang is de internationale vrede en veiligheid te handhaven door maximale terughoudendheid te betrachten en de diplomatieke inspanningen op te voeren om zo spoedig mogelijk een voor beide partijen aanvaardbare oplossing te vinden”, concludeerde Tirumurti wel erg diplomatisch.

(lb/evb)