De Europese Commissie heeft op 31 december heeft haar plannen gepresenteerd voor energievormen die als “groen” kunnen worden gesubsidieerd. De lijst omvat onder meer kernenergie en aardgas, onder bepaalde voorwaarden. Oostenrijk, dat notoir tegen kernenergie is, is vastbesloten te voorkomen dat het project slaagt.
Sinds de indiening van de taxonomie, waarin de energievormen zijn opgenomen die in aanmerking komen voor groene financiering, heeft de Commissie overleg gepleegd met de lidstaten en de Europese wetgevers. Na afloop van deze besprekingen zal naar verwachting tegen het einde van de maand een – eventueel gewijzigde, maar waarschijnlijk niet ingrijpend gewijzigde – definitieve tekst worden gepubliceerd.
Antinucleaire en antigasfilosofie
Daarna krijgt het Europees Parlement de gelegenheid om zich er met een gewone meerderheid tegen te verzetten. Dat zal de Europese Raad ook doen, maar daarvoor moeten twintig staten tegenstemmen, wat onmogelijk lijkt. Als geen van deze twee betwistingen slaagt, zou de tekst al in 2023 wet kunnen worden.
Een van de critici van het project is Oostenrijk, een leidende figuur in de antinucleaire en antigasfilosofie in de Europese Unie. “Geen van beide vormen van energie is duurzaam en hoort daarom niet thuis in de taxonomieverordening”, zei minister van Milieu Leonore Gewessler (Groenen) tegen AFP.
Wenen dringt er bij andere landen op aan zich bij het verzet tegen het voorstel van de Commissie aan te sluiten, maar het weet waarschijnlijk dat het niet genoeg bondgenoten zal vinden. Het heeft echter nog een andere troef achter de hand: een klacht bij het Europese Hof van Justitie. En het zal niet aarzelen om die te gebruiken.
“Als de Commissie met dit voorstel blijft werken en het ten uitvoer legt, is het duidelijk dat wij juridische stappen zullen ondernemen”, zei Gewessler. Volgens haar heeft haar land “zeer, zeer sterke argumenten” om kernenergie en aardgas niet als groen te bestempelen. Ze zei daarom dat ze er “zeer zeker” van was dat een dergelijke klacht zou slagen.
Luxemburg steunt … en dat is het
Tot dusver heeft alleen Luxemburg aangekondigd dat het Oostenrijk zal steunen in zijn initiatief om een klacht in te dienen bij het Hof. Zijn minister van Energie, Claude Turmes, heeft het voorstel van de Commissie om kernenergie en gas een groen label te geven, als een “provocatie” bestempeld.
In theorie hadden Oostenrijk en Luxemburg kunnen rekenen op de steun van andere landen die a priori tegen de door de Commissie voorgestelde taxonomie zijn, zoals Duitsland, Portugal, Spanje en Denemarken. Maar voor het moment is geen van hen zo ver gegaan om hetzelfde dreigement te uiten. In Berlijn leidt de kwestie tot een levendig debat binnen de regering: de groenen zijn fel gekant tegen het voorstel, terwijl de sociaaldemocraten en de liberalen gematigder zijn, met name wat betreft gas. Regeringswoordvoerder Steffen Hebestreit heeft de deur voor een klacht al gesloten.
Of ze nu bondgenoten vinden of niet, Oostenrijk en Luxemburg zullen in ieder geval zeer overtuigend moeten zijn om te hopen dat het Hof zich in hun voordeel uitspreekt. Euractiv herinnert eraan dat het Europees Hof van Justitie in 2020 het beroep van Oostenrijk verwierp dat de subsidies van de Britse regering voor de Hinkley Point-kerncentrale in strijd waren met de EU-regels inzake staatssteun.
Oostenrijk heeft slechts één kerncentrale, in Zwentendorf. Maar die werd nooit in gebruik genomen, omdat de bevolking zich in een referendum in 1978 tegen atoomenergie uitsprak. De centrale produceert sinds 2009 wel energie met behulp van zonnepanelen.
Het Alpenland wil tegen 2030 al zijn elektriciteit opwekken uit hernieuwbare bronnen. Meer dan driekwart van de productiecapaciteit is al hernieuwbaar. De invoer van elektriciteit bestaat bovendien voor een klein deel uit kernenergie.
(am)