Wanneer men een goede leider wil zijn, moet men zich van zichzelf bewust worden. Dat wil zeggen op een heldere en objectieve manier de eigen persoonlijkheid, emoties, gedachten en motivaties leren inschatten. Doordat zelfbewustzijn helpt om zichtzelf beter te begrijpen verbetert het automatisch ook onze relaties met anderen. Maar hoe kan het zelfbewustzijn worden getraind?

In een blog op Harvard Business Review geeft Anthony Tjan, chief executive van durfkapitaal-groep Cue Ball en auteur van de bestseller ‘Heart, Smarts, Guts and Luck’, vijf methodes die hij gebruikt om aan zijn zelfbewustzijn te werken. Ze zijn makkelijk toe te passen en hoeven niet veel tijd of energie te kosten.

1. Mediteer

Men hoeft geen zen-monnik te zijn om te kunnen profiteren van alle psychische voordelen die regelmatig mediteren met zich meebrengt. Anthony Tjan legt uit hoe hij tijdens de uitvoering van andere activiteiten probeert de basistechnieken van meditatie toe te passen. De strategie werkt volgens hem het best bij dagelijkse, bijna rituele, klussen die rustgevend kunnen werken, zoals tuinieren of afwassen.

Op die momenten probeert hij volgende vragen te beantwoorden:

• Wat probeer ik te bereiken?

• Wat doe ik dat werkt?

• Welke dingen die ik doe hinderen me?

• Wat kan ik veranderen?

Mocht er niet zoveel momenten hebben waarop men even tot rust kan komen, kan daarvoor net voor het slapengaan een ideaal alternatief worden gevonden. Men kan daarbij ook proberen te focussen op de ademhaling, de meest eenvoudige vorm van fysieke zelfbewustwording.

2. Noteer je plannen en prioriteiten

Het schriftelijk bijhouden van zijn activiteiten en de geboekte vooruitgang is ook een heel goede manier om zelfbewuster te worden. Warren Buffet is bijvoorbeeld een fan van deze methode voor het opvolgen van zijn investeringen. Bij elke investering noteert hij zorgvuldig de redenen waarom hij een beslissing nam, zodat hij ze later ook objectief kan evalueren.

3. Psychometrische testen afleggen

Er bestaan een aantal eenvoudige psychologische testen – de bekendste zijn de Myers-Briggs en Predictive Index) – die onze persoonlijkheid in een score voor verschillende karaktereigenschappen kunnen omzetten. Dit is een erg goede manier om het eigen karakter objectief te vergelijken met dat van anderen.

4. Vraag het aan je beste vrienden

Hoe we overkomen op anderen kan eigenlijk enkel aan de betrokkenen zelf worden gevraagd. Maar omdat de meeste mensen op zo’n vraag een ontwijkend antwoord zullen geven kan men beter daarover zijn beste vrienden aanspreken. Men kan hen vragen om als vriend eerlijk en direct te antwoorden. Zo weten ze zeker weten dat het hen niet kwalijk zal worden genomen als ze iets zeggen dat als kritiek zou kunnen opgevat worden. 

5. Zorg voor regelmatige feedback op je werk

Gebruik de formele processen die er binnen jouw bedrijf bestaan om evaluaties en feedback te vragen van werknemers, collega’s of managers. Anthony Tjan merkte naar eigen zeggen op dat – in zijn eigen bedrijf en bij andere ondernemingen die hij geadviseerd heeft – interne evaluaties vaak niet de verhoopte resultaten opleveren.

Om onbevooroordeelde evaluaties te krijgen, is de beste oplossing dan ook soms het inschakelen van externe consultants. Als er geen of onvoldoende formele evaluatieprocessen in het bedrijf aanwezig zijn, is het de hoogste tijd om deze te implementeren.