In 2013 kreeg de politie van San Francisco een handgeschreven brief. Die begon als volgt: “Mijn naam is John Anglin. Ik ontsnapte uit Alcatraz in juni 1962, samen met mijn broer Clarence en Frank Morris. Vandaag ben ik 83 jaar oud en ziek. Ik heb kanker. Ja, we zijn er in geslaagd!” Indien wat Anglin schrijft waar is, maakt hij daarmee een einde aan de mythe dat uit Alcatraz ontsnappen onmogelijk was.
Alcatraz was de ultieme gevangenis. De enige gevangenis in de wereld, wil de legende, waaruit nooit iemand ontsnapte. Alcatraz was ooit gebouwd als een vesting die de stad San Francisco moest verdedigen. Maar tussen 1934 en 1963 deed het gebouw dienst als strafinstelling voor topcriminelen. Al Capone bracht er vijf jaar van zijn leven door. De legende wil dat de gedetineerden er ’s avonds de muziek hoorden die in de San Francisco Yacht Club werd gespeeld, amper 1,5 kilometer verderop. Voor mannen als ‘Scarface’ Capone, die gulzig van het echte leven hadden geproefd, een ware marteling.
De levensomstandigheden op Alcatraz waren brutaal
De afgelegen ligging en de sterke stromingen in de baai maakten het onmogelijk om te ontsnappen. Het leven op Alcatraz zelf was de hel. “You are entitled to food, clothing, shelter, and medical attention. Anything else you get is a privilege”, luidde de regel nummer 5 uit het lokale reglement voor gedetineerden, het U.S. Penitentiary ‘Alcatraz’.
In zijn boek Alcatraz from Inside schrijft voormalig gevangene 586, Jim Quillen, dat ‘het instituut alleen bestond om aan ongehoorzame gevangenen te bewijzen dat ze het absolute einde van hun ongedisciplineerde levenswijze hadden bereikt’.
Nog volgens de legende was Alcatraz de enige strafinstelling in het ganse land waar de gevangenen verplicht met warm water moesten douchen. Daarmee wilde men beletten dat ze aan koud water zouden wennen, iets wat hen ongetwijfeld van pas zou komen mochten ze er toch in slagen tijdens een ontsnappingspoging de ijskoude baai te bereiken.
[media-credit name=”© Stefano Chiarelli” link=”https://www.flickr.com/photos/stefanochiarelli/” align=”aligncenter” width=”1024″]
[/media-credit]
Velen ontsnapten, niemand overleefde
Dat de drie ontsnapten was geen mythe, want op 12 juni 1962, wisten 3 gedetineerden via het airconditioningsysteem te ontsnappen. Maandenlang hadden ze met dessertlepels het gat waarin het AC-apparaat geïnstalleerd was, weten uit te graven. Daags na de ontsnapping troffen de bewakers in de kamers van de drie van papier-maché gemaakte nephoofden onder de lakens aan. Die hadden de indruk moeten wekken dat ze uren eerder -bij de laatste nachtcontrole – gewoon aan het slapen waren. Hun verhaal is verfilmd in ‘Escape from Alcatraz’ met Clint Eastwood in de rol van Frank Morris. De broers Anglin en Morris waren zeker niet de eersten die probeerden uit Alcatraz te ontsnappen. Maar ze waren wel de enige drie die nooit teruggevonden werden, dood, noch levend. Vijf decennia lang ging men er van uit dat de sterke stromingen in de baai hen fataal waren geworden. De officiële versie luidt dan ook dat ze verdronken.
Anglin zat in Alcatraz opgesloten voor een bankoverval. Nog volgens zijn brief was Frank Morris het brein van de ontsnapping. Hij stierf in 2008. Clarence Anglin zou op zijn beurt in 2011 overleden zijn.
De FBI onderzocht de brief kon aan de hand van een grafologisch onderzoek niet concluderen of de brief al dan niet echt was. Is hij dat wel, dan maakt hij alvast een einde aan de mythe dat niemand levend kon ontsnappen uit deze ultieme gevangenis.