Ondanks het nemen van enkele maatregelen, worstelt Zweden – net als vele andere landen – nog steeds met torenhoge inflatie, die in het land zo’n 9 procent bedraagt. Nadat de geruchtenmolen de afgelopen dagen de ronde deed, is nu bekend dat de Riksbank de rente opkrikt met 100 basispunten.

Algemeen werd ervan uitgegaan dat de verhoging met 75 basispunten zou gebeuren, waarmee het land braaf de Europese Centrale Bank zou volgen. Maar dat blijkt nu niet het geval te zijn. Na eerdere speculaties rond de Amerikaanse Federal Reserve, beslist Zweden dan toch voor een agressievere aanpak. De beleidsrente werd met 100 basispunten van 0,75 procent tot 1,75 procent verhoogd, dat maakt de Riksbank bekend in een officieel bericht.

De problematiek

De onzekerheid over energieprijzen en andere stijgende kosten, neemt alsmaar toe in Zweden. Vooral in het zuiden van het land, waar de elektriciteitsprijzen sinds de crisis zijn verdrievoudigd. De rechtsomkeer van het monetaire beleid zorgde voor een deuk in de bloeiende huizenmarkt van het land, waarbij huizenprijzen begin dit jaar een daling inzetten.

Een verhoging van 100 basispunten maakt dat Zweden de tweede grote economie wordt die zo fors ingrijpt na Canada. De Bank of Canada zette in juli al zo’n stap.

De huidige inflatie van 9 procent is het hoogste peil in drie decennia in de grootste economie van Scandinavië. De voorspellingen van de centrale bank sluiten al 11 maanden op rij niet aan op de realiteit in het land.

Zweden trekt streep door moeilijke beslissing

In reactie op de speculaties, gaf gouverneur Stefan Ingves eerder deze maand toe dat het onderschatten van de inflatie gevaarlijk kon zijn en kleine renteverhogingen misschien niet voldoende zouden zijn.

De Riksbank werd daarbij geconfronteerd met een dilemma dat in veel Europese landen de ronde doet, namelijk: “Hoe kunnen we de inflatie inperken zonder al te veel schade te lijden?”. Dat is vooral belangrijk voor Zweden, dat te kampen heeft met een hoge schuldenlast binnen huishoudens, en waar meer dan 40 procent van alle hypotheken betrekking hebben tot rentes niet langer dan drie maanden.

Mattias Persson, chief economist bij Swedbank, vindt de renteverhoging met 100 basispunten geen goede zaak voor Ingves en zijn collega’s. Volgens hem schaadt de agressieve aanpak de huishoudens die nu grote uitgaven uitstellen wegens de toenemende druk rond energiekosten.

“De economie vertraagt ​​al, vooral als het gaat om consumptie”, zei hij in een telefonisch interview aan Bloomberg. “We hebben ook bedrijven als Electrolux en Thule zien waarschuwen voor winst en kostenbesparingen aankondigen.”

Het nemen van die beslissing zou de Riksbank kunnen helpen de torenhoge inflatie in te korten. Martin Floden, vice-gouverneur van de Zweedse centrale bank, zegt dat de kroon “veel te zwak” is en dat de valuta snel weer zal herstellen, als reactie op de aankondiging dat de Riksbank harder optreedt dan de ECB. “Aan de andere kant kunnen aanzienlijke renteverhogingen de huizenmarkt breken”, voegt hij eraan toe.

De renteverhoging markeert de grootste stijging sinds de invoering van het huidig beleidsregime van de Riksbank, dat een inflatiedoelstelling van 2 procent neerzette in de jaren negentig.

(evb)