In juni vorig jaar werd in Zweden een nieuwe wet geïntroduceerd, waardoor het gemakkelijker werd om van naam te veranderen. Twee maand nadat de wet in voege was getreden, bleken al 29.000 personen daadwerkelijk een aanvraag voor een naamsverandering te hebben ingediend. Op de administratieve diensten moesten zelfs tijdelijke versterking worden aangerukt om de dossier snel te kunnen afhandelen.
In het verleden was het in Zweden verboden om een dubbele achternaam te dragen. Evenmin mochten aan kinderen van dezelfde ouders verschillende achternamen worden gegeven. Al die beperkingen zijn door de nieuwe wet echter weggevallen. Bovendien kunnen Zweden ook hun onbeperkt hun voornaam veranderen. Daarvoor moet wel een kleine vergoeding worden betaald.
Achterhaald
“De vorige reglementering dateerde al van het begin van de jaren tachtig van de voorbije eeuw,” betogen woordvoerders van het Zweedse bevolkingsregister. “Die was niet alleen achterhaald, maar kende bovendien ook teveel beperkingen.”
De nieuwe wetgeving omvat ook een zogenaamde vrije lijst waarin een vijfhonderdtal courante Zweedse achternamen – zoals Andersson of Karlsson – zijn opgenomen. Die namen konden nooit worden geadopteerd, tenzij er een familiale link kon worden aangetoond.
Uit onderzoek is echter gebleken dat het in Zweden vaak gemakkelijker is een baan te vinden wanneer men zich met een inheemse naam kan aanmelden. Dat zou de kansen van immigranten op de arbeidsmarkt gevoelig hebben aangetast. Volgens de oude wetgeving stonden ze ook machteloos om in die situatie verandering te brengen.
Emotioneel
Onderzoek van de Lund University toonde vier jaar geleden dat sollicitanten met een Zweedse naam 50 procent meer kans op een uitnodiging voor een jobinterview hadden dan kandidaten met een Arabische naam.
Een studie van de International Labour Organisation (ILO) twaalf jaar geleden bracht bovendien aan het licht dat Zweden met een buitenlandse naam drie keer vaker moesten solliciteren vooraleer ze een baan konden vinden dan collega’s met een inheemse naam.
Bij het bevolkingsregister wordt wel benadrukt dat ook met de nieuwe wet niet alle beperkingen overboord zijn gezet.
“Soms moet aan de mensen uitgelegd worden dat hun vraag onmogelijk kan worden ingevuld,” aldus de woordvoerders. “Namen zijn een bijzonder emotioneel concept. Ze liggen immers heel dicht bij de persoonlijkheid van het individu. Personen die hun naam willen veranderen, willen vaak eigenlijk ook hun vorige identiteit volledig achter zich laten en vergeten.”
Ook voor onder meer transgenders biedt de nieuwe wet volgens de woordvoerders de mogelijkheid om hun naam beter aan hun persoonlijke identiteit aan te passen.
