Vlaams minister van Justitie Zuhal Demir (N-VA) is bereid de komende 2,5 jaar 4.000 veroordeelde daders een enkelband te geven. Het gaat hierbij om daders die momenteel vrij rondlopen door de overbevolking in de Belgische gevangenissen. Federaal minister van Justitie Annelies Verlinden (cd&v) reageert optimistisch op het aanbod.

Key Takeaways

• Vlaanderen wil de komende 2,5 jaar 4.000 kortgestrafte gevangenen een enkelband geven. Het gaat om veroordeelden die door de overbevolking in de gevangenissen momenteel hun straf niet kunnen uitzitten en zo vrij rondlopen.
• Vlaams minister van Justitie Zuhal Demir (N-VA) komt zo tegemoet aan de vraag van haar federale collega Annelies Verlinden (cd&v).
• Demir heeft bij haar aanbod wel enkele voorwaarden, onder andere rond de financiering en de tijdelijkheid van de maatregel.

In de Belgische gevangenissen is op dit moment plaats voor zo’n 11.000 gevangenen. Er zijn echter meer dan 16.000 veroordeelden. Zo’n 13.500 daarvan zitten momenteel in de gevangenis, iets wat zorgt voor een enorme overbevolking. De Federatie van Vlaamse Gevangenisdirecteurs schreef daarover vorige week nog een open brief aan minister van Justitie Annelies Verlinden.

Kortgestraften

Daarnaast zijn er ook nog zo’n 3.400 veroordeelden die ‘on hold’ staan en hun straf niet kunnen uitzitten. Het gaat om kortgestraften, met een gevangenisstraf onder de drie jaar. Voor hen is geen plaats, waardoor ze momenteel gewoon vrij rondlopen. Dat aantal zal naar schatting zelfs oplopen tot 6.400 tegen de zomer.

Minister Verlinden wil dat probleem oplossen door die kortgestraften vaker een enkelband te geven. Het probleem daarbij is dat dat geen federale bevoegdheid is, maar van de deelstaten. Na aanvankelijk negatief te reageren heeft haar Vlaamse collega Zuhal Demir nu laten weten toch “tijdelijk de schade proberen te beperken“. “Voor mij is er één ding essentieel in een rechtsstaat, namelijk dat er geen straffeloosheid is”, klinkt het.

4.000 enkelbanden

Meer specifiek wil Demir 4.000 veroordeelde daders in Vlaanderen en enkelband geven. “Dit is een zware operatie, maar we moeten dit tijdelijk doen voor de veiligheid van Vlaanderen”, legt ze uit.

De minister stelt daarbij wel enkele voorwaarden. Zo zal er streng gekeken worden naar wie in aanmerking komt voor zo’n elektronisch toezicht. Wie eerder zijn voorwaarden schond, bijvoorbeeld door het doorknippen van een enkelband, komt niet opnieuw in aanmerking. Daarnaast wordt er ook gekeken naar het misdrijf. Wie veroordeeld is voor huiselijk geweld, zal uiteraard niet thuis zijn elektrisch toezicht kunnen uitzitten.

Tijdelijke oplossing

Naast die specifieke voorwaarden heeft Zuhal Demir ook enkele voorwaarden voor minister Annelies Verlinden. Zo is er de kwestie van de financiering. Hoewel elektronisch toezicht een Vlaamse bevoegdheid is, moet de financiering wel gebeuren door de federale regering. Dat gebeurt met prefinanciering. Maar de betaling daarvan loopt de laatste jaren niet zoals gewenst.

Tot slot beklemtoont Demir ook dat het gaat om een tijdelijke oplossing. De extra inspanning van Vlaanderen komt er tot 2027, voor 2,5 jaar dus. Justitie moet zo tijd krijgen om zijn gevangeniscapaciteit uit te breiden en illegale gevangenen terug te sturen. “Het is een Belgische ziekte dat tijdelijke maatregelen de neiging hebben om permanent te worden”, beseft Demir.

Minister van Justitie Annelies Verlinden reageert alvast positief op het aanbod van haar Vlaamse collega. Ze laat weten dat er de komende tijd overleg staat gepland tussen beide kabinetten.