Marokko en China ondertekenen een handelspartnerschap genaamd “Nieuwe Zijderoutes”. Ze concretiseren een routekaart voor de toekomst, na de eerste bilaterale projecten die dateren van 2017. Het programma wordt echter vaak geïnterpreteerd als een propaganda-instrument van China.

Een programma voor de ontwikkeling van de handel, door middel van investeringen en de aanleg van infrastructuur zoals wegen, havens, luchthavens en spoorwegen. China heeft dit systeem al in veel landen ingezet, 139 in totaal. Marokko had zich al in 2017 aangemeld en bezegelde woensdag officieel het partnerschap.

De twee landen hebben een overeenstemming bereikt over een routekaart voor het programma. Marokko zal toegang krijgen tot Chinese financiering voor de uitvoering van “grote projecten”.

Het hoofddoel is de handel te verbeteren, maar het programma voorziet ook in het opzetten van gezamenlijke projecten in de industrie en de energiesector, alsmede op het gebied van onderzoek en technologie. De nadruk ligt ook op duurzame ontwikkeling, meldt het Marokkaanse persbureau, geciteerd door BFM Business.

Propaganda

Ning Jizhe, een Chinese vertegenwoordiger die bij de ondertekening (per videoconferentie) aanwezig was, verklaarde dat China reeds 380 miljoen dollar rechtstreeks in Marokko heeft geïnvesteerd.

De handel met China is in vijf jaar tijd met 50 procent toegenomen, van 4 miljard dollar tot 6 miljard dollar in 2021, volgens de Marokkaanse minister van Buitenlandse Zaken Nasser Bourita. 80 investeringsprojecten met Chinese stempel zijn momenteel in ontwikkeling.

Voor sommigen is het programma een propaganda-instrument, dat in de ondertekenende landen afhankelijkheid van China schept. Heeft dit economisch partnerschap in Marokko invloed op juridische of humanitaire kwesties?

In december heeft de rechterlijke macht van het land toestemming gegeven voor de uitlevering van Yidiresi Aishan, een Chinees van Oeigoerse afkomst (een besluit dat nog niet is uitgevoerd). China zocht hem voor het plegen van terroristische daden, een beschuldiging die vaak wordt geuit tegen leden van deze minderheid. In het Westen wordt China ervan beschuldigd deze moslimminderheid te vervolgen en in concentratiekampen op te sluiten.

Verborgen leningen

Kan het partnerschap ook geopolitieke voordelen voor Marokko opleveren? Het land maakt al jaren aanspraak op het grondgebied van de Westelijke Sahara en probeert zijn partners ervan te overtuigen die claim te steunen. Het diplomatieke gewicht van China, een permanent lid van de VN-Veiligheidsraad, is niet gering. Helaas, voor Marokko, lijkt het wachten op deze steun zinloos, aangezien China niet betrokken wenst te raken bij dit soort territoriale geschillen.

Afgezien van het aspect van propaganda en strategische afhankelijkheid bestaat een ander gevaar dat door dit programma wordt geschapen uit de verborgen leningen die China verstrekt. Landen kunnen daardoor in een buitensporige schuldenlast worden gestort.

Leningen tussen landen worden internationaal gereguleerd, waarbij de ontvangers geen leningen mogen aangaan boven een bepaald percentage van hun bbp. Maar Chinese actoren bieden nu particuliere leningen aan, die minder door de toezichthoudende autoriteiten worden gecontroleerd. In geval van wanbetaling kunnen deze actoren, of China, de infrastructuur of de rechten op de exploitatie ervan, terugkrijgen.

De Nieuwe Zijderoute, een vergiftigde kelk? Europa heeft, net als de Verenigde Staten, een soortgelijk programma opgezet.

(am/mah)