Zweden is één van de voorbeelden van de succesvolle welvaartsstaat, maar ook hier begint de bevolking steeds meer te morren. Steeds meer burgers zijn van mening dat de hoge maatschappelijke bescherming hen uiteindelijk meer kosten dan baten oplevert. Dat is ook de verklaring van de sterke opkomst van de ultrarechtse Sweden Democrats, die bij de parlementsverkiezingen in september dit jaar mogelijk een sterke positie in het Zweedse politieke landschap kunnen verwerven.

Een recente enquête bracht aan het licht dat de Sweden Democrats, een partij met neonazistische wortels, 25 procent van de stemmen zouden kunnen halen en daarmee de grootste partij van het land kunnen worden.

Zware fiscaliteit

“Zweden is een natie met een overschot, waardoor de regering hoge fiscale tarieven – met absolute pieken tot 60 procent – kan toepassen,” aldus het persbureau Bloomberg. “Het land kent de hoogste inkomstenbelasting van de wereld, wat echter tevens de hoeksteen van het Zweedse sociale contract vormt. Er is immers een politieke consensus dat geld wordt gespaard voor minder voorspoedige tijden.”

“Toch moet worden vastgesteld dat ook Zweden wordt geconfronteerd met een beweging die eerder al in andere delen van Europa kon worden opgemerkt, waarbij nationalisten steeds meer steun krijgen en het actuele sociale systeem in vraag wordt gesteld.”

“Vooral de instroom van 600.000 immigranten de voorbije vijf jaar heeft voor groot ongenoegen gezorgd,” merkt Bloomberg nog op. “De migranten zijn vooral afkomstig uit landen die door oorlogen worden geteisterd, zoals Afghanistan en Syrië, maar de opvang van die groepen ligt bijzonder moeilijk binnen de Zweedse gemeenschap, die amper tien miljoen inwoners telt.”

“Daarnaast wordt ook op stijgende misdaadcijfers en bendegeweld gewezen, terwijl anderzijds wordt geklaagd over onderwijs en gezondheidszorg, waarbij onder meer kraamklinieken met een tekort aan capaciteit worden geconfronteerd.”

Hervormingen

“Het Zweedse sociale contract moet worden hervormd,” betoogde een dozijn Zweedse topondernemers vorige maand dan ook in een opiniebijdrage in de Zweedse zakenkrant Dagens Industri. “Ondanks de hoge belastingen laat de politiek na om op een aantal belangrijke gebieden zijn deel van het contract na te komen. De Zweedse maatschappij wordt daardoor geconfronteerd met een slechte verhouding tussen prijs en kwaliteit.”

Tenzij het Zweedse systeem wordt beschermd, dreigt de ontgoocheling volgens de ondernemers vele kiezers in de handen van populistische groepen te drijven. Uit voorspellingen blijkt dat de Social Democrats, die het land al vier jaar leiden, zwaar aan populariteit zouden kunnen inboeten.

“Onderwerpen zoals immigratie en gezondheidszorg, de grootste knelpunten waarmee het land wordt geconfronteerd, dreigen daarbij de ultrarechtse Sweden Democrats veel stemmen te zullen opleveren,” wordt er gewaarschuwd.

“De meeste Zweden voelen zich weliswaar comfortabel met de financiële bijdrage die ze aan de welvaartsstaat moeten leveren, maar uit een enquête van Demoskop in februari bleek toch dat 45 procent van de bevolking van mening is teveel belastingen te moeten betalen, tegenover amper 27 procent vier jaar geleden.”

Zweden heeft een bijzonder gezonde economie. Tijdens het eerste kwartaal van dit jaar kende het land een economische groei met 3,3 procent tegenover dezelfde periode vorig jaar. Dat is één van de sterkste groeiniveaus in West-Europa.

Belastingen vertegenwoordigden twee jaar geleden 44,1 procent van het Zweedse bruto binnenlandse product, tegenover 42,6 procent op het einde van de vorige regering twee jaar voordien.

De Social Democrats benadrukken echter niet van plan te zijn om de fiscale druk de volgende jaren te verlagen. Men wil immers opnieuw in welvaart investeren.