In Duitsland zijn politici met stomheid geslagen nadat de Oekraïense president Voldymyr Zelensky zijn Duitse collega Frank-Walter Steinmeier regelrecht vernederde. Steinmeier stond dinsdag zo goed als klaar om richting Kiev te vertrekken, toen Zelensky liet weten dat de Duitse president niet welkom is.
Het was een pijnlijk moment voor de Duitse president Frank-Walter Steinmeier. Op vraag van de Poolse president Andzrej Duda zou Steinmeier samen met hun Baltische collega’s een bezoek brengen aan de Oekraïense hoofdstad Kiev, om daar een persoonlijke ontmoeting te hebben met president Volodymyr Zelensky.
Dinsdagavond kreeg Steinmeier echter een pijnlijke boodschap te verwerken van Zelensky: je bent hier niet gewenst. De Duitse president verklaarde aan de pers dat de bedoeling van het bezoek was om “een sterk signaal van verenigde Europese solidariteit met Oekraïne uit te dragen.” “Ik was bereid om daar aan deel te nemen”, zei Steinmeier. “Maar blijkbaar – en daar moet ik rekening mee houden – is dat in Kiev niet gewenst.”
Duitse sociaaldemocraten gepikeerd
De Duitse politici reageren duidelijk gepikeerd op Zelensky’s afwijzing van hun president. De Duitse president moet immers een neutrale verzoeningsfunctie uitstralen, maar door de Russische invasie worden regelmatig oude koeien uit de sloot gehaald wanneer het over Steinmeier gaat. De SPD’er was namelijk jarenlang deel van een fractie binnen de sociaaldemocratische partij die zo veel mogelijk toenadering zocht tot Rusland. Onlangs moest Steinmeier nog toegeven dat hij daar fout in was. Dat maakt de afkeuring van het bezoek door Zelensky extra pijnlijk voor de SPD.
In een radio-interview wilde bondskanselier Olaf Scholz niet te veel kwijt over de situatie, behalve dat hij die beslissing “irriterend” vond. De bondskanselier werd wel al uitgenodigd om naar Kiev af te reizen, maar zegt dat zo’n reis niet op z’n agenda staat. Zo beweert Scholz dat hij voldoende telefonisch contact heeft met Zelensky, en dat de twee elkaar regelmatig bellen.
Rolf Mützenich, de fractievoorzitter van de SPD in de Bondsdag, noemt het Oekraïense statement “betreurenswaardig” en zegt dat het “geen goed recht doet aan de nauwe en toegenomen betrekkingen” tussen Duitsland en Oekraïne. “Met alle begrip voor de existentiële dreiging die de Russische invasie voor Oekraïne betekent, verwacht ik van de Oekraïense vertegenwoordigers dat zij een minimum aan diplomatieke gewoonten in acht nemen en zich niet onnodig bemoeien met de binnenlandse politiek van ons land”, schrijft Mützenich. “Niettemin zullen wij ervoor zorgen dat deze gebeurtenis onze samenwerking niet in gevaar brengt.”
Michael Roth, de voorzitter van de parlementaire commissie voor Buitenlandse Zaken in de Bondsdag en eveneens SPD’er, zegt aan POLITICO dat hij teleurgesteld is: “Steinmeier zou als hoogste vertegenwoordiger van ons land naar Oekraïne afgereisd zijn met een klaar en duidelijk signaal: wij steunen Oekraïne, in woorden en daden. Het is zeer jammer.”
Duitsers staan te hard op de rem
In Oekraïne gaat het echter om meer dan alleen Steinmeiers verleden als appeaser van Poetin. De Oekraïense overheid heeft al langer het gevoel dat Duitsland te weinig steun biedt. Volgens Kiev zouden de Duitsers te veel twijfelen over de leveringen voor militair materiaal. Ook staat Berlijn te veel op de rem binnen de Europese Unie om tot een boycot van Russische energiebronnen te komen.
Duitsland is hevig afhankelijk van Russische grondstoffen zoals gas, olie en steenkool voor zijn energievoorziening. Daarom staat het land niet te springen om plotsklaps tot een regelrecht importverbod over te gaan: zelfs een geleidelijke afbouw van steenkoolleveringen uit Rusland ging voor de Duitsers te snel.
Zelensky liet woensdag weten dat Steinmeiers bezoek niet officieel aangevraagd was, en daarom niet kon doorgaan. Daarop voegde hij eraan toe dat de Duitse president wel welkom is voor een bezoek als het over economische samenwerkingen zou gaan; voor een louter politiek bezoek moet de president nog steeds in Berlijn blijven.
(lb)
