In het nieuws: Christine Lagarde voor het Europees Parlement.

• Het is nog te vroeg om de overwinning te claimen, dat is de boodschap die Christine Lagarde aan de parlementsleden heeft gegeven. Volgens de voorzitter van de ECB blijft de inflatie omgeven door “aanzienlijke onzekerheid”. “We moeten alert blijven op de verschillende krachten die de inflatie beïnvloeden en ons sterk richten op onze taak om de prijsstabiliteit te handhaven,” voegde ze eraan toe, zo rapporteerde nieuwsdienst Reuters.
• Hoewel de inflatie in oktober in de eurozone op 2,9 procent is uitgekomen, het laagste punt in meer dan twee jaar, en naar verwachting in november verder zal dalen, sluit Lagarde een terugval in de eerste helft van 2024 niet uit. In België wordt bijvoorbeeld volgend jaar een inflatie van 4 procent verwacht, nadat het in oktober 0,36 procent bedroeg.
• De daling van de inflatie is grotendeels te danken aan de daling van de energieprijzen. Maar de Française noemde ook de situatie in het Midden-Oosten als een factor die “schokken in de energievoorziening” met zich mee zou kunnen brengen, met “negatieve gevolgen voor zowel de groei als de wereldwijde inflatie”.
• Ondertussen zal de eerste evaluatie van de inflatie in de eurozone voor de maand november aanstaande donderdag worden gepubliceerd.

Een machtsspel

De essentie: Rentetarieven zouden onveranderd moeten blijven, ruimte voor kwantitatieve verstrakking.

• De recente uitspraken van de gouverneurs van de centrale banken zijn nogal tegenstrijdig. Begin november was de Fransman François Villeroy de Galhau resoluut optimistisch en benadrukte dat “de renteverhoging voorbij is”. Beleggers speculeerden al over een renteverlaging die naar hun mening in de eerste helft van 2024 zou kunnen plaatsvinden.
• Deze boodschap werd getemperd door Joachim Nagel, de voorzitter van de Bundesbank, die waarschuwde dat praten over deze renteverlaging te vroeg was. De ‘havik’ Isabel Schnabel, lid van de raad van bestuur van de ECB, heeft zelfs gevraagd om “de deur niet te sluiten voor een nieuwe renteverhoging“.
• In dit spel van invloed was de meest interessante tussenkomst afkomstig van de gouverneur van de Nationale Bank, Pierre Wunsch, die van mening is dat de ECB het beleid verder moet aanscherpen, niet door renteverhogingen, maar door kwantitatieve verstrakking.
  • Hij wil eerder dan gepland stoppen met de aankoop van obligaties in het kader van het pandemie-noodaankoopprogramma (PEPP) van 1.700 miljard euro.
• Dit is een suggestie waar Lagarde maandag open voor stond: “Dit is een kwestie die waarschijnlijk zal worden besproken en onderzocht in de Raad van Bestuur op korte termijn, en we zullen dit voorstel mogelijk opnieuw bekijken.”

Een balans van 7.000 miljard euro

De context: de ECB heeft haar beleidsrentetarieven verhoogd tot tussen de 4 en 4,75 procent. De depositorente, die referentie is voor krediet in de eurozone, is gestegen van -0,5 procent naar 4 procent, het hoogste niveau sinds de oprichting van de eenheidsmunt. Deze rente wordt gezien als voldoende om de economie af te koelen en dus de inflatie. Dit werd op in november verklaard door Christine Lagarde zelf. In geval van een daling van de inflatie kan de centrale bank dus haar tweede instrument versterken door haar balans te verkleinen.

• Het totale vermogen van de instelling is al met bijna 2.000 miljard euro gedaald sinds het hoogtepunt en bedraagt nu 7.000 miljard euro. Dit blijft echter bijna drie keer meer dan de totale oorspronkelijke balans aan het begin van het ontstaan van de ECB.

(cv/evb)