Advertenties van wereldmerken als Adidas, Amazon, Cisco, Hilton, LinkedIn, Mozilla, Under Armour en Netflix hebben zonder het te weten bijgedragen aan de financiering van YouTube-kanalen waarin blanke suprematie, nazisme, pedofilie en samenzweringstheorieën worden gepromoot. Dat blijkt uit onderzoek van de Amerikaanse nieuwszender CNN. Ook zou Amerikaans belastinggeld in de vorm van advertenties van niet minder dan 5 ministeries naar deze kanalen zijn gevloeid.  

De meeste bedrijven die door CNN werden gecontacteerd zeiden niet te weten dat en hoe ze op die kanalen terecht waren gekomen. Under Armour zet voorlopig alle advertenties op YouTube stop tot er meer duidelijkheid is. 

YouTube kan onmogelijk de integriteit van merken beschermen

De incidenten doen vragen rijzen over de beschermingsmechanismen die YouTube heeft ontwikkeld om de integriteit van merken te beschermen. Experts komen tot de conclusie dat geautomatiseerde systemen altijd een risicofactor voor merken zullen inhouden.

Voor YouTube zelf maakt het allemaal niet veel uit. Het videoplatform telt meer dan een miljard, veelal jonge gebruikers, die dagelijks miljarden uren op het platform spenderen.

“Indien merken deze wantoestanden willen doen stoppen moeten ze stoppen met op YouTube te adverteren”, zegt  analiste Nicole van eMarketer. Maar dat doen ze zelden. De financiële verliezen voor het videoplatform, dat eigendom is van Google, zijn tot nog toe naar eigen zeggen ‘marginaal’ geweest. 

“We doen er alles aan om samen met onze partners significante veranderingen door te voeren in de manier waarop onze video’s worden gemonetiseerd door striktere regels, betere controles en grotere transparanties te implementeren,” zegt een woordvoerder van YouTube. Op de vraag waarom er maar geen einde komt aan de misstanden, geeft het platform geen antwoord.

Jihadistische video’s en kinderporno

CNN geeft een gedetailleerd verslag van de incidenten, maar het is niet de eerste keer dat YouTube in de problemen komt. In 2015 verschenen advertenties van wereldmerken op video’s van de terreurorganisatie ISIS. Ook 2017 was een slecht jaar voor YouTube. Na de bomaanslag in Manchester werden op het videoplatform gidsen voor massamoordenaars – met inbegrip van handleidingen voor bommenmakers – teruggevonden. Verder bleek dat een reeks adverteerders wegliepen omdat hun reclame werd getoond bij jihadistische video’s en kinderporno.

Maar met een zakelijk model dat volledig afhangt om zo veel mogelijk views te genereren, lijkt het videoplatform nu samen met zijn ziel ook elke controle kwijt. 

Aanbevolen video’s transporteren je naar de extreme vleugel van YouTube

Het zijn vooral de aanbevolen video’s die ergernis opwekken bij gebruikers. Op NBC vergelijkt iemand het met ‘een supercomputer die schaak speelt tegen je brein om je vooral aan het scherm gekluisterd te houden. Het gemak waarmee een persoon van een onschuldige zoekterm naar de extreme vleugel van YouTube kan worden getransporteerd is adembenemend.”

Een recent onderzoek naar deze problematiek, dat de Turkse Zeynep Tufekc, die informatiewetenschappen doceert aan de universiteit van North Carolina, voerde met de Wall Street Journal, bevestigt deze vermoedens. 

“Mensen worden wel degelijk aangetrokken door content die extremer is dan dat waar ze naar op zoek zijn of door explosieve content in het algemeen.

We zijn getuige van de geautomatiseerde uitbuiting van de menselijke natuur: we willen te weten komen wat ‘er nog meer achter zit’, door de onderwerpen uit te spitten die ons interesseren. Zolang we blijven doorklikken, blijven we in de ban van de opwinding en van de hoop nog meer geheimen of verborgen waarheden te ontdekken.

YouTube dompelt zijn gebruikers onder in de putten van het extremisme, terwijl Google het geld van de advertenties opstrijkt.”