De Chinese president Xi Jinping trok woensdag naar Kazachstan, voor zijn eerste buitenlandse bezoek sinds het begin van de COVID-pandemie in 2020. Hij ontmoette er zijn Kazachse ambtsgenoot, Kassym-Jomart Tokayev. Lang duurde het bezoek niet: de Chinese president trekt vandaag verder naar Oezbekistan, om er een top van de Shanghai-Samenwerkingsorganisatie (SSO) bij te wonen.
De Chinese president werd op het tarmac van de luchthaven van de Kazachse hoofdstad Astana (de dag voordien heette de stad nog Noer-Sultana) verwelkomd door Tokayev. Het gesprek nadien was louter van diplomatieke aard: Xi wenste de bevolking van Kazachstan het allerbeste, en stipte aan dat China altijd een goede buur, vriend en partner is geweest.
Kunst en ambulances
Nadien trok het duo naar het presidentieel paleis, om er te praten over een verder Kazachse-Chinese samenwerking, en de kunsttentoonstelling “Kazachstan-China: Een dialoog doorheen het millennium” te bekijken. Zo staat te lezen op het officiële perscommuniqué van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken.
Onderliggend zal Tokayev de steun en het bezoek van Xi wel appreciëren: hij stuurt zijn land de laatste tijd verder weg van de koers van het Kremlin. Zo weigerde Kazachstan soldaten of steun te leveren aan de Russische invasie van Oekraïne. Integendeel: Tokayev besliste om Oekraïne zelf te ondersteunen, en stuurde bijna veertig ton voedsel en medicatie richting het bezette land. Ook kocht Kazachstan zelf drie ambulances om aan Oekraïne te doneren.
Volgens Leonid Nevzlin, een ex-oligarch die Rusland moest ontvluchten, heeft president Tokayev nu ook toegestaan dat de Verenigde Staten toezicht krijgen op de handel tussen zijn land en Rusland, om zo secundaire sancties te vermijden. Het Kazachse ministerie van Buitenlandse Zaken bevestigde dat nieuws.
Speelbal van twee grootmachten
Rusland, en dan vooral de nationalistische flank van de politiek daar, is bijzonder ontevreden met de positie van Kazachstan. Enkelen vrezen nu dat Rusland ook wil ingrijpen in het land, en het regime van Tokayev wil omverwerpen. Dat zal Xi Jinping echter niet laten gebeuren: “Hoe de internationale situatie ook verandert, wij steunen de onafhankelijkheid, soevereiniteit en territoriale integriteit van Kazachstan onvoorwaardelijk. Wij steunen de hervormingen om stabiliteit en ontwikkeling te verzekeren”, zo klonk Xi stellig.
De Chinese president stuurt hiermee een krachtig signaal naar het Kremlin: handen af van Kazachstan. De uitspraken van Xi zullen ongetwijfeld ook opgerakeld worden als hij de Russische dictator Vladimir Poetin ontmoet op 15 en 16 september. Dan wordt een top van de Shanghai-Samenwerkingsorganisatie gehouden in de Oezbeekse stad Samarkand. De SSO is een verzameling van 18 Euraziatische landen, met China, India en Rusland als voornaamste deelnemers. Op de top zullen de staats- en regeringshoofden van de landen de veiligheids- en economische uitdagingen van het moment bespreken.
De ontmoeting dient ook om Xi en Poetin met elkaar te laten praten, en afspraken te maken rond eventuele steun, nu Rusland wordt geteisterd door westerse sancties. China veroordeelde de Russische invasie van Oekraïne niet en gaf vooral het Westen de schuld als aanstoker van het conflict. Maar toch is het bondgenootschap enigszins dubbel: China bood Poetin ook geen hulp in het verlichten van de sancties, noch stuurde het militaire steun (wapens, munitie of soldaten) richting de noorderbuur. Hoe dan ook komt Poetin verzwakt toe op de top van de SSO, nu Oekraïne op enkele dagen de Russen uit het noordoosten van Oekraïne hebben getrapt.
(as)
