De Europese Commissie stelt in haar Taxonomy Complementary Climate Delegated Act voor om gas en kernenergie voortaan als groene energievormen te labelen. Het doel is nog steeds om tegen 2050 een klimaatneutrale EU te krijgen, en zelfs gas, dat nog CO2 uitstoot, kan daarbij helpen.

De grootste bedreiging voor die klimaatneutrale toekomst zijn ongetwijfeld kolencentrales. Omdat een directe transitie van kolen naar groene energie voor veel lidstaten een drastische stap is, heeft de EU nu voorgesteld om gascentrales te gebruiken als tussenstap. Dat staat ook zo vermeld in het voorstel:

• Gas- en kerncentrales moeten bijdragen aan een klimaatneutrale toekomst.
• Kerncentrales moeten voldoen aan de milieu- en nucleaire voorschriften.
• Gascentrales moeten bijdragen aan de transitie van kolen naar groene energie.

Door de twee energievormen in de taxonomie op te nemen, wil de EU nieuwe projecten in deze branche toegankelijker maken voor investeerders.

Tegenstand

Het ontwerp lekte al op de eerste dag van 2022 uit, en kon sindsdien al op heel wat kritiek rekenen. Gisteren nog probeerden vier EU-lidstaten, Denemarken, Nederland, Oostenrijk en Zweden, het voorstel te dwarsbomen via een brief naar de Europees Commissaris van Financiële Stabiliteit Mairead McGuinness. Zij kaartten aan dat er weinig wetenschappelijk bewijs is om het fossiele gas op te nemen in de Europese taxonomie.

Ook een van de expertengroepen die de Commissie raadpleegde, het Platform voor duurzame financiering, keurde de gasplannen af, net omdat die de klimaatneutrale doelstellingen zouden kunnen dwarsbomen. Ook de gewenste investeringen in gascentrales lijken niet te zullen uitdraaien hoe de EU het wil: steeds meer investeerders en banken geven aan gasprojecten te zullen mijden.

Ook het BEUC, de koepelorganisatie van verbruikerorganisaties, geeft in een persmededeling aan dat gas en kernenergie niet thuishoort in het rijtje van groene energie. “Nucleaire energie en gas als ‘groen’ labelen is eenvoudigweg greenwashing. Dat is zoals de tabaksindustrie die sigaretten gaat verkopen als gezond product. De Europese taxonomie moest het streefdoel zijn in de strijd tegen greenwashing in bankdiensten. Nu schieten we over met een greenwashing-gereedschap voor investeringen die het klimaat schaden.

Veto wordt moeilijk

De Europese Commissie heeft intern het voorstel goedgekeurd, maar dit moet eerst nog naar het Europees Parlement en de lidstaten. Die hebben zes maanden de tijd om het ontwerp te analyseren en eventueel tegen te houden. Aangezien het om een delegated act gaat, wordt het veel moeilijker het initiatief tegen te houden:

• Optie 1: minstens 20 lidstaten, met in totaal meer dan 65 procent van alle EU-inwoners, moeten aan één zeel trekken om het idee tegen te houden
• Optie 2: Ook het Europees Parlement kan zich verenigen als het de Europese plannen wil dwarsbomen. 353 Europese Parlementsleden (de helft van het totaal + 1) moeten samen ‘nee’ stemmen om hun veto van kracht te laten gaan.

(fjc)