Al weken staat het boek ‘Over Woke’ van Bart De Wever (N-VA) nu op één in de top van meest verkochte non-fictie in Vlaanderen. Het geeft aan dat het thema wel degelijk leeft, ook al kijken een pak partijen en politici met afgrijzen naar het debat, en waarschuwen voor de ‘import’ van het thema vanuit onder meer de VS, waar het een heftig politiek thema is.

• Vorige week toonde alvast aan dat het thema ook in Vlaanderen moeilijk weg te denken zal zijn uit de kiesstrijd die in 2024 volgt. Want los van de uitval van Jong Groen, over te veel aan “oude witte mannen in de partijtop”, die onder meer Kamerlid Dieter Van Besien (Groen) de kast op joeg, was er ook een pak heisa rond de aanstelling van Dalilla Hermans als ‘trajectcoördinator’ voor de kandidatuur van Brugge als Europese Culturele Hoofdstad in 2030.
• Hermans moet proberen van Brugge die culturele hoofdstad te maken, binnen 6 jaar. Brugge is daarmee overigens rijkelijk laat begonnen: onder meer in Brussel en Gent is men al veel langer bezig aan die kandidatuur: in de hoofdstad was Hadja Lahbib (MR) bijvoorbeeld de trekker, voor ze minister van Buitenlandse Zaken werd.
• Maar in Brugge leidde het tot felle kritiek van de oppositiepartijen Vlaams Belang en N-VA in het gemeentebestuur, wat dan weer De Standaard aanzette tot een scherp artikel over “het opbod” tussen beide Vlaams-nationale partijen over woke. “Opvallend hoeveel kwijl er vloeit, nadat dokter Pavlov met het belletje rinkelde”, maakt men alvast op het N-VA-hoofdkwartier de analyse over die reactie in de kranten, waarbij de voormalige AVV-VVK-krant als dé exponent van woke-pers gezien wordt.

De Wever v. Dalle

• Vervolgens gingen De Wever en Vlaams minister Benjamin Dalle (cd&v) in debat in Terzake over woke, waarbij Hermans weigerde naar de VRT-studio’s te komen, wegens eerder slechte ervaringen met de openbare omroep. Daar haalde De Wever fors uit. “Als u ons vraagt of wij dat de geschikte persoon vinden om een verbindend cultuurproject te gaan leiden, dan zeg ik ‘neen’. Als iemand in deze studio zou zeggen: ‘Kijk, zwarten hebben altijd aan de verkeerde kant van de geschiedenis gestaan, hebben overal onheil en verderf gebracht, terwijl blanken zichzelf overstijgen en trots mogen zijn’, dan zou zo’n persoon wellicht nog voor niets in aanmerking komen. Vervang de termen blank en zwart, en u hebt dan letterlijk een citaat van mevrouw Hermans.”
• Op zich kan de forse stelling van De Wever nauwelijks verbazen: al langer toert De Wever de Vlaamse universiteiten af met zijn lezing, en zijn boek zelf laat weinig ruimte voor interpretatie: woke maakt volgens hem de breuk met het universalisme, het geloof in progressie en het gelijkheidsdenken. “Iedere linkse zou ervan moeten gruwen”, stelde hij meermaals, waarbij hij expliciet het debat met links zoekt. Niet toevallig trok hij vorige week zelfs naar de Nederlandse tv-studio’s van de NOS om het debat aan te gaan.
• Maar links in Vlaanderen wijst dat voor De Wever gedroomde duel voorlopig van de hand: ook in De Zondag afgelopen weekend ging Vooruit-boegbeeld Depraetere niet toevallig nauwelijks in op vragen over woke. Voor Rousseau valt daar strategisch “niets te winnen”, enkel Groen lijkt de strijd wél te willen aangaan, maar worstelt dus met de eigen tone of voice: Jong Groen is/was alvast te radicaal.
• Opvallend tegelijk: het was uitgerekend cd&v dat vorige week wél in de tegenaanval ging. Op zich niet meteen een positie die coherent lijkt, na weken van profilering over ‘la Flandre profonde’ en de ‘vergeten Vlaming’, die voorzitter Sammy Mahdi (cd&v) probeerde op te vrijen, voor, tijdens en na de stikstof-crisis in de Vlaamse regering. “Kan je tegelijk BBB willen zijn, én profiel pakken in de woke-discussie?”, zo vroeg een cd&v-minister zich vorige week in stilte af, na het zien van Brugs burgemeester Dirk de Fauw (cd&v), die pal achter Hermans ging staan.
• En ook cd&v-minister Benjamin Dalle, zelf uiteraard met een kiespubliek in Brussel, ging dus wel de strijd aan met De Wever. Alleen was de belangrijkste argumentatie ook daar “dat de woke-discussie afleidt van zaken die er écht toe doen, zoals klimaatverandering of de vergrijzingskosten”. Het duidt erop dat de andere centrumpartijen, socialisten, liberalen en christendemocraten, nog wel even gaan worstelen met dat woke.
• Op de rechterflank, voor de N-VA minstens even belangrijk, is na ‘migratie’ met Theo Francken, wel een tweede front met Vlaams Belang geopend door De Wever: die biedt met z’n boekje alvast een soort leidraad aan zijn eigen partijleden om het terrein niet braak te laten voor het onvermijdelijke Belang.
• Ook daar speelt een Nederlandse les op de achtergrond een rol: de meest recente verkiezingen daar toonden minstens evenzeer de kwetsbaarheid van extreemrechts aan, met het ineenschrompelen van Thierry Baudet, als die niet alert blijken voor de thema’s van het moment.
• Vlaams Belang toonde zich daar zeer gevoelig aan. Zo wilde Europees Parlementslid Tom Vandendriessche (Vlaams Belang) heftig benadrukken dat hij zijn conferentie over woke, die hij begin deze maand hield in het Europees Parlement “al sinds oktober 2022 gepland stond”. Daar willen ze het thema alvast niet laten afsnoepen door De Wever, getuige ook de heftige reacties in Brugge van Vlaams Parlementslid Stefaan Sintobin (Vlaams Belang) op Hermans.