Kunst kan een investeerder vaak meer opbrengen dan traditionele beleggingen, maar ook binnen de sector kunnen de winsten grote variaties vertonen. Dat zegt Thierry Ehrmann, chief executive van het platform Artprice, in een commentaar op de meest winstgevende kunstverkopen tijdens de eerste helft van dit jaar. Een investering in kunst levert een gemiddelde opbrengst van 4,6 procent per jaar op. Bepaalde werken laten echter beduidend hogere winsten optekenen. Vooral hedendaagse kunst kan bijzonder lucratief zijn. Helemaal bovenaan de ranglijst staat het werk ‘Apex’ van Jean-Michel Basquiat.

Het veilinghuis Christie’s verkocht ‘Apex’ eenendertig jaar geleden voor een bedrag van 29.400 dollar. Sindsdien is het werk met onderhandse verkopen wel drie keer van eigenaar veranderd, maar in mei dit jaar werd het schilderij op een veiling bij Sotheby’s voor een som van ruim 10,8 miljoen dollar verkocht. Dat levert een totale winst op van 36.685 procent.

Verschuiving

“Het potentieel van kunst als investering wordt door verschillende factoren bepaald,” zegt Ehrmann. “Er is uiteraard de intrinsieke kwaliteit van het werk en de bekendheid van de kunstenaar. Daarnaast is ook de intensiteit van de vraag bij potentiële verzamelaars.”

“De meest winstgevende namen op de markt zijn echter niet langer de vertegenwoordigers van de moderne kunst, zoals de voorbije eeuw het geval was. Beleggers verschuiven hun interesse steeds meer naar werk van bekende hedendaagse kunstenaars, zoals Jean-Michel Basquiat of Yayoi Kusama. Deze kunstenaars zijn nu door alle musea en alle grote verzamelaars zijn gegeerd.”

“De markt van de hedendaagse kunst biedt winstkansen die twintig jaar geleden ondenkbaar waren,” betoogt Ehrmann. “Hedendaagse kunst is momenteel meer winstgevend dan naoorlogse kunst. In de top tien van meest winstgevende kunstverkopen van de eerste helft van dit jaar is slechts één westerse naoorlogse kunstenaar terug te vinden.”

“Hedendaagse kunstenaars hebben in de ranglijst een duidelijke dominantie. Die richting vertegenwoordigt zeven van de tien werken die in de top tien zijn opgenomen. Naast Jean-Michel Basquiat vindt men er ook namen zoals Daniel Buren, Yayoi Kusama, Pierre Soulages en Christopher Wool.”

Risico’s

“De volatiliteit van de hedendaagse kunstmarkt maakt sommige investeringen bijzonder lucratief,” zeggen de experts. “Er zijn vaak goede vooruitzichten op snelle winst, onder meer met werk van kunstenaars zoals Kaws, George Condo en Sean Scully.”

“Snelle winsten gaan echter ook in de kunst niet zonder risico. Dat is vooral het geval bij jongere kunstenaars. Het is wellicht verstandiger om in te zetten op kunstenaars met een grotere marktmaturiteit. Bovendien moet de investeerder het nodige geduld opbrengen om met een doorverkoop grote winsten te boeken. De grootste winsten worden op langere termijn geboekt.”

De grootste winsten zijn geboekt op werken die in de jaren tachtig en negentig van de voorbije eeuw voor het eerst op een veiling verschenen. “Acht van de tien werken in de top tien zijn meer dan twintig jaar geleden openbaar verkocht,” zegt Ehrmann.

Het nummer tien op de lijst, eveneens een werk van Jean-Michel Basquiat, bracht over een periode van zeventien jaar een winst op van 2.924 procent. Jean-Michel Basquiat is de eerste en enige hedendaagse kunstenaar waarvan een werk op de veilingmarkt voor een bedrag van meer dan 100 miljoen dollar is verkocht. Basquiat is met drie werken in de top tien vertegenwoordigd. 

De algemene prijsindex van de hedendaagse kunstmarkt is sinds het begin van de eeuw met 1,608 procent gestegen.