In het nieuws: Franse AMX-10 RC’s en Bastions, Amerikaanse Bradleys en Turkse Kirpi’s. Oekraïne mag zich opmaken voor een hoop nieuwe pantservoertuigen.

• Woensdag maakte het persagentschap Reuters bekend dat de Franse president Emmanuel Macron had gebeld met zijn Oekraïense ambtsgenoot Zelensky. Macron beloofde een nieuw militair steunpakket, met daarin onder meer AMX-10 RC-gevechtsvoertuigen en Bastion-troepenverplaatsers.
• Ook andere landen voeren hun steun op: zo bevestigde de Amerikaanse president Joe Biden dat de levering van M2 Bradley-pantservoertuigen wordt bekeken. Dat konden Bloomberg-journalisten Jennifer Jacobs en Alberto Nardelli bevestigen.
• Ook Turkije springt mee in de bres, en zou in totaal 150 Kirpi-voertuigen leveren. Deze werden door het Turkse bedrijf BMC ontwikkeld om troepen te verplaatsen, en zijn resistent tegen landmijnen en andere explosieven. De eerste vijftig exemplaren zouden al geleverd zijn, een tweede batch met 42 eenheden zou onderweg zijn. De voertuigen werden al gespot op een trein.

De vraag van één miljoen: Wordt de AMX-10 RC gezien als een tank, of toch ‘maar’ als een pantservoertuig?

• Terwijl beide begrippen vaak over dezelfde kam worden geschoren, is er tussen de twee termen wel degelijk een aanzienlijk verschil:
  • Men spreekt over pantserwagens als een gepantserd voertuig op wielen rijdt. Als een voertuig zich voorbeweegt met rupsbanden, is het een pantservoertuig.
  • ‘Pantservoertuig’ is echter een overkoepelend begrip: zo zijn er voertuigen die worden ingezet om soldaten te vervoeren (pantserinfanterievoertuigen), maar als de soldaten in staat zijn onderweg ook te schieten vanuit het voertuig, wordt het een infanteriegevechtsvoertuig. Als het vervoer van troepen niet het primaire doel is, maar wel de actieve deelname aan een gevecht, spreekt men vaak van pantsergevechtsvoertuigen. De door de VS beloofde M2 Bradley is hier een voorbeeld van.
  • Als een gepantserd voertuig de voornaamste functie heeft om te dienen als artillerie, wordt het een pantserhouwitser genoemd. Houwitsers vuren hun granaten af in een kromme baan; kanonnen die vlakbaansgeschut hanteren, worden dan weer ‘gemechaniseerd geschut’ genoemd.
• Om maar aan te tonen: het militair vakjargon is, wat rijdende voertuigen betreft, een pak breder dan enkel de term ’tank’. Maar onder welke categorie valt de AMX-10 RC nu? De voertuigen zijn alvast de vreemde eend in de bijt, met een lang 105 millimeter kanon, maar tegelijk drie sets aan banden, in plaats van rupsbanden.
• In het Verdrag inzake conventionele strijdkrachten in Europa uit 1990 staat te lezen: “De term ‘gevechtstank’ houdt in dat het om een gemechaniseerd pantsergevechtsvoertuig gaat, dat zware vuurkracht kan leveren, dat voornamelijk is voorzien van een hoofdkanon dat met een hoge mondingssnelheid gepantserde en andere doelen kan raken, met hoge cross-country mobiliteit, een hoog niveau van bepantsering, en dat niet gebouwd en uitgerust is voor het transporteren van gevechtstroepen.”
• Verderop wordt de term ’tank’ beter gekaderd: “Tanks zijn pantsergevechtsvoertuigen die minstens 16,5 ton wegen, ongeladen, en die gewapend zijn met een geweer met minstens 75mm-kaliber, gemonteerd op een geschutskoepel die 360 graden kan draaien. Daarnaast zullen alle pantsergevechtsvoertuigen op wielen die bovenstaande criteria behalen, ook als tank worden aanzien.
• Met zijn 105mm-kanon op een 360 graden draaiende geschutskoepel en een leeg gewicht van zeker 16,6 ton, kan de AMX-10 RC dus wel degelijk gezien worden als een tank. De voertuigen worden echter vooral ingezet als vooruitgeschoven verkenning en de romp en koepel in aluminium bieden geen echte bescherming tegen zwaar vuur. Ze worden dan ook vaak als een ‘lichte tank’ of ‘verkenningsvoertuig’ bestempeld, maar puur theoretisch gaat het dus wel degelijk om de eerste westerse tank die naar Oekraïne wordt gestuurd.

(mah)