Op 25 september trekken de Italianen terug naar de stembus, en uit de peilingen valt af te leiden dat de extreemrechtse Fratelli d’Italia de verkiezingen wel eens kunnen winnen. De recente onthullingen dat Rusland wel eens een vinger in de pap van de regeringscrisis heeft, kan Fratelli’s kansen op voorhand al fnuiken.

De Italiaanse politiek ligt op zijn gat. Na een regeringscrisis van meer dan een week bood premier Mario Draghi tot twee keer toe zijn ontslag aan bij president Sergio Mattarella; de tweede keer kon die niet meer weigeren. De oorzaak voor de crisis ligt bij regeringspartij Movemiento Cinque Stelle (M5S), de Vijfsterrenbeweging onder leiding van ex-premier Giuseppe Conte.

Geen steun

Zijn partij weigerde in de Senaat een steunpakket goed te keuren om de Italiaanse families door de energiecrisis te loodsen: het plan was niet ingrijpend genoeg. Hierop stapte premier Mario Draghi, die als onafhankelijke de coalitie leidde, de eerste keer naar president Mattarella om zijn ontslag in te dienen. Die was van oordeel dat niet hij, maar de Senaat moest beslissen of Draghi kon aanblijven.

Op 20 juli vond vervolgens een vertrouwensstemming plaats in de Senaat: de meerderheid van de senatoren schaarden zich achter de premier, maar regeringspartijen Lega en Forza Italia verlieten het halfrond, terwijl M5S zich onthield. Draghi trok opnieuw naar de president, die deze keer het ontslag aanvaardde. Er werden vervroegde verkiezingen uitgeschreven, ingepland op 25 september.

De eerste peilingen voor die verkiezingen zijn ook al binnen. De Fratelli d’Italia, de partij achter de charismatische Giorgia Meloni, staat met 23,8 procent stevig op kop. Enkel de Democratische Partij van Enrico Letta kan volgen en haalt meer dan 20 procent. Meloni ziet haar partij zelf als “uiterst streng, meritocratisch en conservatief rechts”, bij analisten vervelt dit al snel naar extreemrechts of postfascistisch.

Relletje op rechts

Er dreigt echter een relletje te ontstaan rond de Fratelli. Twee Italiaanse kranten leggen enkele details bloot over ontmoetingen tussen rechtse en extreemrechtse politici en Russische diplomaten, waarbij gesuggereerd wordt dat zij de Italiaanse regeringscrisis mee regisseerden.

La Stampa schrijft over een ontmoeting tussen een Russische diplomaat en de adviseur Buitenlandse Zaken van Lega-partijvoorzitter Matteo Salvini in mei. Tijdens het gesprek zou de diplomaat gevraagd hebben of Lega haar ministers uit de regering van Draghi zou weghalen. Van Salvini zelf is al langer bekend dat hij zeker niet anti-Poetin is: in het verleden sprak hij meermaals zijn appreciatie uit voor de Russische dictator en droeg hij T-shirts met diens hoofd op in het Europees Parlement.

Ook La Repubblica onthult een verdachte ontmoeting, tussen de Russische ambassadeur en Silvio Berlusconi, de voormalige Italiaanse premier en nu leider van Forza Italia. Beide heren spraken op de dag dat Berlusconi zijn steun voor de regering-Draghi introk. In zijn tijd als premier onderhield Berlusconi een vriendschap met Poetin, een band die ook nu nog regelmatig terug te zien valt in interviews en besluitvorming van de ex-premier.

Hoewel beide partijen niet rechtstreeks aan de Broeders van Italië worden gelinkt, zijn beiden cruciaal als Meloni het premierschap wil opeisen. Partijen aan de linkerkant van het spectrum zullen al moeite hebben om een regering te vormen met de postfascisten, Meloni als premier lijkt zeker onmogelijk in een dergelijke coalitie.

Onderzoek

Verschillende Italiaanse politieke kopstukken, onder meer Democratische Partij-leider Enrico Letta en voormalig premier Matteo Renzi (Italia Viva), eisen nu een parlementaire onderzoekscommissie naar de ontmoetingen tussen rechts en de Russische diplomaten. “De verkiezingscampagne dreigt op de slechtste manier mogelijk te starten. We willen weten of Poetin zelf de regering heeft doen vallen. Dat zou zeer ernstig zijn” wordt Letta geciteerd door Politico.

Voor Meloni en de Broeders lijken de ontmoetingen geen rechtstreekse impact te hebben. Meloni vaart een sterke pro-NAVO-koers, en herhaalt steeds dat Poetin de enige schuldige is in het Oekraïneconflict. Als ze toch in zee gaat met de Lega en Forza Italia om een regering te vormen na 25 september lijkt de positie tegenover de NAVO en Rusland een belangrijke kwestie te gaan worden.

(as)