Het Vivaldi-experiment leverde dit weekend een interessante vergelijking op: twee hoofdrolspelers van de bonte coalitie doen een voorstel, dat niet in het regeerakkoord staat. Hoe reageren de coalitiepartners en breder, de publieke opinie?
- Ten eerste was er Vincent Van Peteghem (CD&V), de vicepremier van de coalitie voor de christendemocraten, én medeonderhandelaar van het Vivaldi-regeerakkoord. Van Peteghem heeft de afgelopen weken handig enige mogelijke polemiek rond zijn beleidsdomein, fiscaliteit, afgehouden. Dat kwam omdat men plots communiceerde dat die grote fiscale hervorming maar voor volgend jaar zal zijn, en niemand plots plannen op tafel legde hiervoor.
- Maar dit weekend doorbrak Van Peteghem zelf die ban, en legde hij een fors voorstel op tafel, in De Tijd: een nieuwe taxshift, of eerder nog een lastenverlaging. CD&V wil immers een taks die Jean-Luc Dehaene (CD&V) ooit als premier invoerde om België in de eurozone te kunnen loodsen, gradueel stopzetten: de ‘bijzondere bijdrage op de sociale zekerheid’. Eens die volledig geschrapt zou zijn, tegen 2028, zou het gaan om een belastingverlaging van 1,2 miljard voor werknemers.
- Hoe dan dit betalen? Wel, Van Peteghem legde een aantal voorstellen op tafel, die niet nieuw zijn: de RSZ voor profvoetballers volledig laten betalen, het gunstregime van de auteursrechten beperken en tweede verblijven meer taks laten betalen.
- Of die rekening klopt, is maar de vraag. Het profvoetbal zou goed zijn voor ‘maar’ 40 miljoen euro bijvoorbeeld. Maar het viel op: Van Peteghem zijn ballonnetje werd niet meteen afgeschoten.
- Iets heel anders gebeurde met Paul Magnette (PS). Die hield een congres over ecosocialisme, en lanceerde daar het concept van gratis openbaar vervoer voor iedereen. Meteen werden zowel de groenen als de communisten de pas afgesneden: de PS toonde zich als ‘groener’ en ‘socialer’.
- “Ze hebben het al een tijdje in Luxemburg. En daar hebben ze bij mijn weten toch een liberale eerste minister? Dat is niet Cuba, hé”, zo verklaarde Magnette in Le Soir.
- Qua financiering had Magnette ook een voorstel klaar. Het tarief van de opnieuw ingevoerde effectentaks, nu nog op 0,15 procent zou naar 0,5 procent kunnen. Meteen zou dat de nodige 700 miljoen euro extra opleveren. Een vermogensbelasting dus, in ruil voor een groene en rode maatregel.
- Maar deed de maatregel te veel denken aan die van Steve Stevaert (Vooruit) destijds, met daarop de bijna onvermijdelijke mantra van “gratis bestaat niet”? Hoe dan ook, Magnette kreeg een lawine van kritiek over zich, vanuit Vlaanderen, maar ook onvermijdelijk van bij de MR van Georges-Louis Bouchez: “De PS blijft laten geloven dat geld gratis is. Het is niet serieus om te blijven uitgeven zonder meer mensen aan het werk te brengen.”
- En ook Egbert Lachaert reageerde fel, namens de Open Vld van premier Alexander De Croo: “In het regeerakkoord zijn duidelijke afspraken gemaakt en een extra uitgave van 700 miljoen zit daar niet bij, evenmin het laten stijgen van belastingen om dat te financieren. In een regering hou je je aan afspraken”.
- Vreemd genoeg had hij die redenering niet bij het voorstel van Van Peteghem, nochtans ook niet in het regeerakkoord, integendeel, daarover volgde een tweet met steunbetuiging.
- Opvallend was overigens dat ook vicepremier Petra De Sutter (Groen) het voorstel van Magnette aan flarden schoot, op de Zevende Dag. “‘Het verhaal van gratis hebben we al meegemaakt. Door het gratis te maken ga je niet per se meer mensen in de trein krijgen. (…) In de eerste plaats moet er geïnvesteerd worden in infrastructuur, dienstverlening en stiptheid. “
- “Paul Magnette doet een voorstel en zegt hoe hij dat wil financieren. Vincent van Peteghem doet een voorstel en zegt hoe hij dat wil financieren. De reacties zijn zo verschillend dat je alleen maar kan concluderen dat er op de man gespeeld wordt”, zo tweette Inti Gheysels, de kabinetschef van Vooruit.