Wijnexpert Frank Van der Auwera fileert de wetenschap achter wijn
Perceptie is koning, ook bij wijnproeven: dat blijkt toch uit onderzoek van het Center for Economics and Neuroscience (CENs) aan de Universiteit van Bonn. Wetenschappers bogen zich daar over de vraag of ze konden bewijzen dat consumenten een wijn systematisch hoger waarderen naarmate het prijskaartje stijgt. Eerdere research toonde al aan dat het verwachtingspatroon bij een duurder product, zoals een sterrenrestaurant of chocolade, de smaak effectief kon beïnvloeden, wat in de literatuur het ‘marketing placebo effect’ werd gedoopt.
Maar hoe dit vooroordeel op wijngebied het belevingsproces neurologisch beïnvloedt, was nog nooit onderzocht.
Daarom keek dit researchteam bij 54 proefpersonen naar hun breinactiviteit via een MRI-scanner. Deze personen kregen, liggend in deze machine, via een tube een aantal wijnen voorgeschoteld die ze dan via een button en een negenpuntenschaal moesten scoren, terwijl online hun breinactiviteit werd gemonitord.
De ‘truc’ zat erin dat deze deelnemers echter driemaal ad random een identieke wijn van 12 euro kregen toegediend, maar dat hen telkens vooraf werd verteld dat het om een cuvée van 3, 6 of 18 euro ging. Tussen elke proeverij werd hun mond en tube gespoeld met een neutrale vloeistof en de volgende – identieke! – wijn gegeven.
De meting via de MRI-scanner liet geen twijfel toe: “The research team discovered that above all parts of the medial pre-frontal cortex and also the ventral striatum were activated more when prices were higher. While the medial pre-frontal cortex particularly appears to be involved in integrating the price comparison and thus the expectation into the evaluation of the wine, the ventral striatum forms part of the brain’s reward and motivation system.” Met andere woorden, bij voorkennis van de (hogere) prijs nam het motivatie- en beloningssysteem in onze hersenen een loopje met de waarheid.
‘Het zit dus vaak écht tussen onze oren’
Natuurlijk kunnen we vraagtekens plaatsen bij dit neurologische project. Het geringe aantal proefkonijnen (54) van een vooral jonge leeftijdscategorie zonder lange wijnervaring (gemiddeld 29 jaar) kan immers voor een serieuze vertekening zorgen. Het was boeiend geweest om te kijken of wijnliefhebbers met een lange proefervaring zich even makkelijk lieten ‘vangen’ door hun brein. Ook het feit dat de deelnemers aan deze test oncomfortabel in een machine lagen en bovendien een tube in hun mond kregen, lijkt nu niet bepaald de gezelligste omgevingsfactor om lekker van een wijn te genieten.
Maar de kernboodschap tikt natuurlijk wél aan: (nog te) veel mensen koppelen prijs en kwaliteit spontaan aan elkaar, verraden door hun eigen brein.
Het zit dus vaak écht tussen onze oren.
