De definitie: ‘Stagflatie ‘is een samenvoeging van ‘stagnatie’ en ‘inflatie’. Het is bijgevolg de situatie waarin de inflatie hoog is (geldontwaarding en torenhoge prijzen), de economische groei vertraagt, en de werkloosheid steeds hoog blijft.

• Stagflatie werd voor het eerst gesignaleerd in de jaren zeventig, toen veel ontwikkelde economieën te maken kregen met een snelle inflatie en hoge werkloosheid ten gevolge van de oliecrisis.
  • Toen de olieprijs door de Jom Kipoer-oorlog plotseling verviervoudigde (Saoedi’s waren kwaad omdat het Westen de kant van Israël koos en gingen steeds minder olie oppompen) en vakbonden compensatie eisten voor de gestegen kosten van levensonderhoud, gebeurde wat eerder economische science-fiction had geleken: stagflatie.
• Sinds de jaren zeventig zijn stijgende prijsniveaus tijdens periodes van trage of negatieve economische groei eerder de norm dan de uitzondering geworden.
• In de laatste decennia is met name de Japanse economie het toonbeeld van stagflatie geworden.

Hoe ontstaat stagflatie?

Het grootste gevaar komt volgens Roubini van de centrale banken en overheden. Overal ter wereld hebben overheden zoveel schulden opgebouwd dat centrale banken wel verplicht zijn de rente laag te houden. Als de rente snel omhoog zou gaan, komen de meeste overheden in financieringsproblemen.

• Concreet: het Institute for International Finance heeft berekend dat de wereldwijde schuldenratio is gegroeid naar 356 procent van het totale bbp van alle landen, weet Het Financieele Dagblad.
• Die schuld stijgt door de corona-uitgaven gewoon verder. Zo heeft de VS 1.900 miljard dollar voor steunmaatregelen gereserveerd (nadat het eerder al 3.900 miljard dollar spendeerde), en wil de Europese Commissie 800 miljard extra gaan uitgeven om de economische effecten van de coronacrisis te bestrijden.

Volgens Roubini kan het voortzetten van deze monetaire politiek er snel voor zorgen dat de obligatiemarkt en kredietmarkt crashen. “En daarna de aandelenmarkt, wat het startpunt zou zijn voor een recessie. Centrale banken hebben hun onafhankelijkheid verloren,” zegt hij in The Guardian.

Hoewel Roubini niet aan zijn eerste foutieve doemprofetie toe is, kent de huidige situatie op de financiële markten wel veel overeenkomsten met die in de jaren 1970: gigantische overheidstekorten, lage rentes en politici die de inflatiecijfers wegwuiven. Ook krijgt Roubini intussen bijval van economieprofessor Mohamed El-Erian: “Stagflatie moet de grootste zorg worden van onze economie, want als die echt doorzet, is niemands geld nog veilig,” zei die deze week nog op CNBC.

Hoe problematisch is het voor ons?

Erik Joly, hoofdeconoom van ABN Amro, laat in Het Nieuwsblad optekenen dat hij verwacht dat het bij ons allemaal wel zal meevallen. De inflatie in Europa is immers veel lager dan in de VS. Als ze het ergens zullen voelen, dan toch in ‘s werelds grootste economie.

Toch blijft het oppassen: de gevolgen van Amerikaanse stagflatie zullen hier ook merkbaar zijn – landen en continenten zijn nu eenmaal met elkaar verweven in de wereldeconomie. Want: “als bedrijven minder gaan verkopen, door mogelijk nieuwe lockdowns, dan zullen die bedrijven minder winst maken. Minder winst leidt tot een daling van de beurswaarde. En als de beurs in de VS daalt, dan (…) daalt ze ook bij ons. Dus stagflatie, zelfs als die beperkt blijft tot de VS, is slecht nieuws voor iedereen die spaarcentjes in de beurs stak.”

Lees ook: Reagans begrotingsdirecteur: “Er komt een crash van epische proporties aan – houd goud aan als verzekering”